Тематика курсовых работ предусмотрено 11 страница



Қызметтiң профессионализмының жұртқа белгiлi ұсынысын және оның үш құрылымының компонентiн ерекшелеген И.Д.Бағаева. Бiрiншiден, бұл негiз ретiндегі профессионализмдер. Екiншi бұл бiлiмдердiң тәжiрибесiнде жүйенi пайдаланатын дайындық. Үшiншi бұл әбден жетiлдiру профессионализмі, адамның құндылықтарының бүтiндiк жүйенiң дамытуын қамтамасыз ететiн динамикалылықтар.

Қызметтiң профессионализмын операциялар, жүрiс-тұрыс акттердiң нақты әсер етулерiнде индивидтың биологиялық, әлеуметтiк және рухани мұқтаждық iске асыратын мiнез-құлықтардың әр түрлерiнiң жиынтығы сияқты сипаттау керек. Басқару жеке-жеке - ситуациялы стильнiң қалыптасуына әлеуметтік қажеттіліктің барлық кешені әсер етеді. Бұл қажеттiліктер дәрежелердiң бүтiндiк жүйесiнде бейнеленген.

"Кәсiби мойындау мәртебесі" ұғымы субъект білгір, бапшыл, кең бiлiм аясындағы құзырлы жетекшi болуды мұқтаж етеді. “Қорғану-тәуелділік” дәрежесі жағымсыз жағдайлардан қорғануды және мағыналы мақсаттардың табысы үшін сырттан көмек алуды талап етеді. "Үстемдiк ету" ұғымы кәсіби қызметтің процессінде жетекшiнiң адамдардың мінез-құлықтары мен өміріне әсер ету қажеттігін білдіреді. “Тәуелсіздік” ұғымы дербес шешiм қабылдау және басқалардың көмегінсіз мақсатқа жету қажеттіліктерін қамтиды.

“Махаббат” және “құштарлық” ұғымдары түсіну,басқа адамдардың мойындауын қабылдау қажеттіліктеріне жатады. Соңғы дәреже “физикалық жайлылық” - қауіпсіздіктің, жақсы денсаулықтың қажеттілігінің қанағатын қамтиды.

Жағымды бағдарлар қажеттіліктерден тұратын құндылықтардың жүйесін және әлеуметтiк процесстердiң басқару тәжiрибесі жүзеге асырылатын, субъекттiң қызметтер профессионализмін көрсетеді. Кәсіби қызметте адам арманға, оның әлеуметтік құндылығының жүйесінде доминант болып табылатын үлгіге әрдайым бағытталған. Құндылықтың функциялық мағынасын анықтай отырып, үлгі құндылығы және арман құндылығы деп ерекшелеуге болады. Құндылықтар, бір жағынан, белгiсiз суреттеп айтылған нормалар және стандарттар,екінші жағынан, тiршiлiк мақсаттар, мағыналар, адамның қызметiнiң профессионализмының бағыттарын беретiн идеалдар болады.

Бір нәрсеге әуестендіру, заттық және рухани молайту, адам үшін құндылық болып табылады. Құндылықтардың ерекшеліктері идеалдың кейпінде сублимация жасаған. Әлеуметтiк болмыстағы идеалдың нақты iске асыруы, оның құндылық болуының тоқтатылуын бiлдiреді.

Жалпы адамдық құндылықтар, адам баласының барлық тiршiлiк әрекетiнін айқын-тарихи тәжiрибелерін жалпылайды. Олар әр түрлi тарихи дәуiрлер, әлеуметтiк-экономикалық құрылыс адамдарының тiршiлiк әрекетiн, таптық, ұлттық, этникалық және мәдени тиiстiлiк тән нақтылы жалпылама түрлерін қамтып көрсетедi. Қоғамның әлеуметтiк құрылымының бiртектi еместiгi әр түрлi, ерекше, қарама-қарсы құндылықтардың кез келген тарихи уақыт мерзiмiнде болуға алып келедi. Бұл трансцендент жеке санасы және қызметтiң әлеуметтiк құндылықтары, адамның мiнездемелерi жеке-жеке-психологиялық құндылықтарына қарағанда алғашқы болады.Олар басқа мәдениеттердің құндылықтары сияқты салыстырмалы және абсолютті емес. Құндылық қатынастың дербес субъектiмен құрылымының күрделiлiгi болатын кез келген әлеуметтiк ортақтық сөз сөйлей алады. Сондықтан тарихи нақты әлеуметтiк ортақтықтың құндылықтарының жүйесi қызметтiң жүйесiнiң пәндiк iске асыруы және осы ортақтықты тiршiлiк әрекетi, оның айқын-тарихи өмiр сүруi, өндiрiстiк белсендiлiктiң ерекшелiгiнiң мән көрсететiн қоғамдық қатынастар болады.

 

Қорытынды

  Басқару қызыметшiнiң қалыптасуы, оның дамытуын тұрақты әбден жетiлдiру, ғылыми басқару талап ететiн күрделi, көп қырлы процесс болып табылады, және заңның қолданылуының есепке алуымен, заңдылықтар және қағида басқаруы iске асуы керек. Ол алгоритмдеу, және басқару кадрлардың құзыреттiлiктiң бағасының технологиясына әбден ерiксiз көнедi. Игерiлген бiздiң технологиямыздың түпкi мақсаты және тағайындауы, өздерi аттестациялатын кәсiпорындар үшiн ең төменгi ұйымдастыру, заттық және адамгершiлiктi-психологиялық шығындарын басқару, қызыметшiнiң iскерлiк сараптауы арналған жұмыстың тиiмдi өткiзуiнде көредi.

Құндылықтардың болуларының бастапқы және негiзгi формасы қоғамдық идеалдар болып табылады, олар әр түрлi жұмыс салаларындағы әбден жетiлуi туралы әлеуметтiк ұсыныстардың түрiнде қоғамдық саналармен iстеп шығарылады. Демек, субъект - қызметтiң жүйесiнiң сақтаушысы, қоғамдық қатынастар, осы ортақтықты тiршiлiк әрекетiнiң көрсететiн мәнi, оның айқын-тарихи өмiр сүруi. Бұл идеал, эталонның нақты iске асыруы позитивтi имидждiң үлгiсi болып табылады.

 

Бақылау сұрақтары:

  1. Қандай сұрақтар қызыметшінің бағасы арқылы шешіледі?
  2. Барлығына ұнайтын қызыметшi бағасының белгiлi процедурасы бар ма?
  3. Сарапшылық бағалау әдістері неде қорытындыланады?
  4. Қызыметшi еңбегiнiң нәтижелiлiгiнiң бағасы неге бағытталған?
  5. С.М. Сизенцовтың ойынша, басқару қызметкерлерінің бағалауының қандай әдістері қажет?
  6. Қандай көрсеткiштер жетекшiнiң қызметiнiң тиiмдiлiктерiн мiнездейдi?
  7. "Кәсiби денсаулық" ұғымы нені білдіреді?
  8. Жетекшінің әзірлеу жобаларына қандай құрамалар кіреді?
  9. “Маман” және ”кәсіпқой” ұғымдары немен бейнеленеді?
  10. Жетекшi қызметiнiң профессионализмының деңгейлерiн анықтау үшiн не керек?
  11. Нақты қызметке бес балдық шкала бойынша, белгiлердiң терминдерінің толық тiзiмiнiң мазмұнын ашыңыз?
  12. Іскерлiк сараптауды қолданудың технологиясы нені білдіреді?
  13. Егер стильлердiң негiзгi түрлерiнiң көрсеткiштерiн салыстырып көр.
  14. "Интеракционизм" теориясында не сипатталған?
  15. Құндылықтардың ерекшелiгi неден тұрады?
  16. Жағымды бағдарлар нені білдіреді?

   

 

Әдебиет:

1. Г.Почепцов. Имиджелогия. - 5-е изд. - Рефл-бук.Ваклер- 2006 -516 6.

2. Бураканова Г., Изтелеуова Л. Имиджелогия: Учебн. Пособие.- Астана: Изд. КазУЭФМТ, 2011.-145 с.

3. Базарова Б. Имидж түсінігі, құрылымы және оның түрлері//ҚазҰУ Хабаршысы, Философия, мәдениеттану және саясаттану сериясы, 2010.- №2.- 67-71 б.

 

№ 9 Дәріс. Позитивті имиджді жүзеге асырудың басқару әдістері мен  технологиялары

Мақсаты: Басқару саласындағы имиджді әлеуметтік талдау

Жоспар:

  1. Басқару технологиясы. Әлеуметтік технологиялар.
  2. Басқару шешімінің операциялары: дайындық, қабылдау, шешімді жүзеге асыру мен бақылау.
  3.  Басқаруда шығармашылық тәсілінің факторлары.
  4. Позитивті бағдарлар.

* Түйін сөздер: әдіс, Әлеуметтік талдау, қызметкер, Басқару әдісі, оң имиджды, Кәсiби мойындау мәртебесі, сана, Әлеуметтік-позитивтік технологиялар.

   Бүгінгі күні басқаруда қолданылатын әр түрлі әдістерді жетілдірудің мәселелері қазіргі күннің маманы, болашақ басшының позитивті имиджін құрудың ең өзектісі болып саналады.

   Грек тілінен аударғанда «әдіс» термині «мағлұмат, таным» дегенді білдіреді. Ғылымда бұл әдіс іс-әрекет, жүзеге асыру әдісі деп аталады. Егер басқаруды еңбек қызметінің ерекше түрі деп алатын болсақ, онда басқару әдісі - оны жүзеге асыру . Яғни, басқару әдісі келесі сұраққа жауап береді: басқару қызметі имиджінің міндеттері қалай, қандай әдістермен жүзеге асырылады? Басқару әдісін түсіну үшін бастапқы есепке алынатын: әдіс-тек қана нақты қызмет емес, сонымен қатар оны жүзеге асырудың жолдары. «Басқару әдісі» дегенде тек альтернативті жағдайлар ғана емес, сонымен қатар бұл іс-әрекетті таңдаудың да мүмкіншілігі.

  Әлеуметтік талдау - белгіленген ұйымның объективті және материалды күшіне қарамастан, әлеуметтік заңдылықтарының бұзылмауын, басқаруға қатысты ұйымның барлық әрекеттерін қарастырады. Бұл методологиялық ереже басшымен әр уақытта ескеріле бермейді, басқарушылардың көбі, әдеттегідей, олардың айтқаны (тілегені) жұмыскерлердің орындауға тиісті заңы деп санайды. Бұл белгілі бюрократтық нәтижеге, орындаушыға бұйрықтар мен тапсырмалар, нұсқаулардың көп берілуіне әкеліп соқтырады. Ал бұйрықтар, өз кезегінде тексерісті, нақтылауды, негіздеуді талап етеді, яғни жұмыскердің мүмкіншіліктеріне жауап беруі керек. Егер олай болмаған жағдайда, ол тапсырмалар ешқашан толық орындалмайды, тек көп уақыт пен шығынды талап етеді. Әрине, бұндай қызметтің нәтижесі болмайды. Қызметтік әдіс мүмкіншілік пен осы бағыттағы заңның объективті орындалуына сәйкес келеді. Басқару әдісі басқарудың объектісі мен субъектісіне бағынатын заң жүйесімен тығыз байланысты. Басқарудың әр әдісі - тек іс-әрекеттің мүмкіншілігі ғана емес, сонымен қатар оны жүзеге асыру мүмкіншілігінің абстракциясы болып табылады.

   Қазіргі заман менеджерінің басты міндеті - қызметкерді басқару, ол тек нақты қызмет емес, сонымен қатар «экономика» және «қызметкер» түсініктерінің жалпы ұғымы ретінде алынады. Басқару функциясынан, басқару принциптерін жүзеге асыру шешімдеріне, бөлімдерге, органдарға, органдар жүйесіне, жеке қызметкерлерге ауысамыз, абстрактіден нақтыға көшеміз, бұл басқару ой-әрекетінің әлеуметтік талдауының методологиялық принциптерін жүзеге асыру болып табылады. Басқару әдістерін талдау және басшының қызметі - әлеуметтік институттың диалектикалық жолдарын танудың, яғни әлеуметтік басқарудың кезеңі болып саналады.

   Басқару үрдісінің мәнін түсунудегі үлкен ілгері қадам С.Е.Каменицердің басқару әдісінің жеке адамдардың іс-әрекетімен, кез келген функцияның жүзеге асырылуына қатысы жоқ басқару әдісінің жалпы мәселерін көрсету болып табылады. Сонымен қатар ол «басқару әдісі», «басқару принциптері» деген түсініктерді енгізген.

  «Басқару әдісі» деген ұғымның әлеуметтік түсініктемесі қолданыстағы амал, тәсілдерді қайта қарауды болжамдайды. Толық классификацияны Г.Х.Попов берген. Ол басқару әдістерін екі классқа бөлген: басқару жүйесіне толық қатысты(басқарудың жалпы әдістері) және басқару жүйесінің жеке бөлімдеріне қатысты (жергілікті әдістер).Басқарудың жергілікті әдістері басқарудың элементтерімен, функциясымен, органдарымен, кадрларымен, техникасымен байланысты. Олардың классификациясы да басқару жүйесінің құрылымына, элементтеріне байланысты.

    Методологиялық тұрғыдан классификацияның бірнеше түрі берілген. Біріншіден, әдісті оның мазмұны тұрғысынан қарауға болады, яғни, қоғам дамуының қандай да бір объективті заң ықпалынан негізделген. Бұл принциптің негізінде келесі әдістер көрсетіледі:

- экономикалық- баламалы таңдау мүмкіншіліктерінен белгілі бір кәсіпорындағы экономикалық заң қолданылатын басқару шешімдері жүзеге асырылатын әдістер таңдалып алынады;

- техникалық- техниканың дамуының әлеуметтік заңдары, өндіріс технологиялары, еңбекті ұйымдастыру ерекшеліктері, өндіріс қызметкерлерінің психоэмоционалды ерекшеліктері есепке алынады;

- әлеуметтік- өндіріс барысында қалыптасатын тұлғалар мен топтардың қарым-қатынасы;

- жүйелік әдістер-нақты бір өндірісте күрделі элементтер жиынтығын зерттейді.

Екіншіден, басқару мақсатын жүзеге асыру әдістерін объект тарапынан, басқару әдісінің бағытына қарай талдауға болады. Барлық әдістер адамдарға, басқарудың объектісі және субъектісі ретінде бағытталған адамдармен жүзеге асырылады. Әдістер қызметкерлер ұжымына, жеке орындаушыларға арналған.

Әр адамға әсер ету тұрғысынан басқару әдісін үш топқа бөлуге болады. Біріншіге субъектілердің экономикалық қызығушылықтарына әсері бар материалдық уәждеме жатады. Бұл әдіс тиімді әсер етеді, себебі бұл әдіссіз қалған әдістер тиімсіз болып саналады. Екіншіге- адамдардың қоғамдық, моральдық, құқықтық қызығушылықтарына әсері бар әдістер жатады. Бұл әдіс әлеуметтік уәждеме(мотивация) деп аталады. Осы әдіске әсер етудің психологиялық элементі- дәлелдеу, заңды, моральдық, эстетикалық нормалар мен ережелер жатады. Үшінші топ- билік ету әдісі, мәжбүрлеу уәждемесі(мотивация). Бұл жерде нақты мәжбүрлеу немесе оны қолдану мүмкіндіктері жатады.

Үшіншіден, басқару әдісін ұйымдастырылған форма тарапынан да қарастыруға болады. Басқарудың әр әдісі міндетті түрде оның шешімімен, жүзеге асырылу жолдарымен байланысты. Басқару мен шешім диалектикалық бірлікті құрайды.

Қабылданған шешім бойынша жеке, ұжымдық және бірлескен әдістер қарастырылады. Әр түрлі техникалық әдістерді қолдану арқылы жүргізілетін әдіске, мысалы, компьютерді қолдану арқылы басқарудың түрі жатады. Сөйтіп, басқарудың әдіс-тәсілдері әр түрлі. Басқару әдісінің бірнеше квалификациясы болуы мүмкін. Олар бір-біріне қайшы келмейді. Теориядағы бірнеше квалификация арқылы басқару әдісінің көпқырлылығын көрсетуге болады.

Психологиялық әдістің негізгі түрлеріне эмоционалдық түрткі, еңбекті ізгілендіру және кәсіби оқыту мен іріктеу жатады.

Уәждеменің(мотивация) тұрақты мағынасы - адамдардың нақты мақсатқа жетудегі түрткілері. Уәждеме(мотивация) - басқару органының , басшының қажетті нәтижеге қол жеткізудегі әдісі. Басқа уәждеудің түрлерінен ерекшеленетін психологиялық уәждеме ішкі механизмдерді қолдану арқылы жүзеге асырылады.Уәждеу жүйесі мен түрткі адамдардың ғылыми білімдеріне, нақты бір өнеркәсіп қызметкерінің орташа қажеттілігіне негізделеді. Еңбекақы және басқа да материалдық түрткілер бұл жүйенің элементі ғана болып табылады.


Дата добавления: 2022-01-22; просмотров: 18; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!