Жан Баціст Віко як заснавальнік метадалогіі гісторыі.
18в. эп Просвещения выдв след-е идеи:
- испол-е знаний для измен. общ-ва
- энциклопедизм ( накоплен знаний и разделение их с людьми)
- рационализм – есть законы в мире, ист-я д.б. в соответствии с этими законами.
Дж. Батисто Вико
- ист-я учение о происх-ии настоящего
- процесс создания ист-ии = создание общества и культуры- ист-е исслед д. отталк-я от анализа соврем-х институтов, языка, знаний.
- на примере древн-и доказал существ-е в истор. циклов – «колесо истории»- но циклы не одинаковы- глупо думать о возможности предсказать будущее.
- разраб. научную методологию историю
- выдел типичн ошибки при изуч. ист-и
1- преувел велич древн-и
2 – гордость нации (кажд созд-т ист-.ю со св. т.зр.)
3.- гордость ученых (рассм ист. через св убежд-я)
4. – идея приемственности наций (греки-римляне- средние века)
5- древн. лучше знали св историю чем современники.
- предлагал широкое исп-е сравнений, аналогий, этимологий.
Жан Баціст Віко “Заснаванне новай навукі аб агульнай прыродзе нацыі” 1725г. гісторыя - аб’ектыўная, гэта працэс, гісторык займаецца аб’ектыўнай творчасцю. Ёсць 5 памылак гісторыкаў: 1)перавелічэнне заслуг сваіх продкаў, 2)славалюбства нацыі, 3)славалюбства вучоных, 4)ідэя вучнёўскай пераемнасці нацыі, 5)старажытныя ведалі сваю гісторыю горш, чым мы. Гісторыя вечны колазварот, увёў паняцце кола гісторыі.
У XVII-пач.XVIIIст. вучоныя стварылі шмат: гісторыя-не частка літаратуры, гісторыя цяжкі занятак.
|
|
|
15.Асаблівасці развіцця сусветнай гісторыяграфіі ў эпоху Асветніцтва
Центром просветительской мысли XVIII в. являлась Франция. Для фран-цузских просветителей особенно характерна была общественно-политическая заострённость при написании исторических работ.
Анри де Буленвиль в «История древ-него правительства Франции» (1727) – выдвинул теорию, которая связывала возникновение французского общества и государства с германским завоева-нием Галлии.
аббат Дюбо в «Критическая история установления монархии в Галлии». Германистической точке зрения Буленвилье он противопоставил романистическую теорию. Со-гласно которой французское государство возникло не вследствие завоевания а как результат постепенного органического слияния исконного населения Галлии и при-шельцев–франков.
Так во французской историографии возникла германо-романская про-блема, вокруг которой вплоть до конца XIX в. шла острая научная полемика и идейная борьба.
Среди выдающихся деятелей французского были Монтескье и Вольтер.
Шарль Луи Монтескье принадлежал к знатной семье провинциального дворянства мантии. Главные его труды – «О причинах вели-чия и падения римлян» (1734) и знаменитый трактат «О духе законов» (1748).- обращался к исследованию и критическому анализу существовавших некогда политических форм, широко используя при этом сравнительный метод, утверждал, что общественная жизнь подчинена определённым объективным закономерностям, не зависящим ни от бога, ни от сознательной воли людей, создал теорию разделения властей.
|
|
|
Мари Франсуа Аруэ Вольтер историей занимался профессионально, в 1731 г. «История Карла XII», «Век Людовика XIV» (1751), «Обзор века Людовика XV» (1755-1763), и др. Наиболее монументальное историческое сочинение Вольте-ра – «Опыт о нравах и духе народов и о главных исторических событиях», выступал за обновле-ние исторической науки, соединение с просветительской философи-ей. Задача историка – не просто собирание фактов и изложение событий, но критич осмысление всего материала с точки зрения разума. Вольтер ввёл в оборот понятие «философия истории», за исторический прогресс, отрицал первобытное счастье, прогресс осуществляется избирательно, воплощается в отдельных периодах истории.
Анн Робер Жак Тюрго создатель первой цельной теории общественного прогресса. В «Последовательные успехи человеческого разума» (1750) и «Рассуждение о всеобщей истории» (1750) – Ж. Тюрго рассматривает историю как закономерное поступательное движение по восходящей линии, это концепция бесконечного и непрерывного прогресса.
|
|
|
Жан-Жак Руссо считал, что первобытные люди не знали несчастья, у них не было угнетения.
философы-материалисты: были Дени Дидро, Клод Адриан Гельвеций, Поль Анри Голь-бах (1723-1789). - представление о человеке как физическом существе, входящем неразрывной частью в «систему природы»
Жан Антуан Кондорсе принадлежал к младшему поколению энциклопедистов, «Эскиз исторической кар-тины прогресса человеческого разума»- история человечества это последовательное и по-степенно ускоряющееся поступательное движение ко всё более разумному, соответствующему велениям природы вещей. Главными критериями прогресса были для мыслителя развитие разума и научного познания мира, успехи в достижении свободы, периодизации истории - 9 эпох. Т. о. Кондорсе углубил учение о прогрессе и первым предложил разработанную теорию единой линейной исто-рии человечества с последовательно меняющимися стадиями развития, при-том изменений к лучшему.
В Англии XVIII видными английскими историками этого времени были Давид Юм и Эдуард Гиббон.
|
|
|
Давид Юм (1711-1776) представлял историю как процесс, на который оказывают влияние разнообразные факторы - гео-графия, климат, экономика, государственные учреждения, законодательство, религия.
Основной его труд 8 т «История Англии от вторжения Юлия Цезаря до революции 1688 г.». В центре события политической истории, периодизации царствование династий и королей, отличный язык, яркие картины, сочинение страдало существенными недостатками: пересказ других исторических сочинений, без критики воспринимал любые свидетельства.
Эдуардом Гиббо-ном (1737-1794) «История упадка и крушения Римской империи». - детальное изучение источников, оценивает роль христианства для истории Рима как отрицательную, выдвинул проблему упадка и крушения Рима как проблему естественного развития общества, оп-ределяемую не «божественным промыслом», а взаимодействием определён-ных причин и следствий, доходчиво и последовательно выразил и развил важнейшие идеи своего времени.
Оригинальным явлением были труды историков шотландской исторической школы: А. Фергюсон, У. Робертсон придавали большое значение в истории фактам материальной жизни, развитию промышленности и торговли, распределению собственности.
Адам Фергюсон, в своём сочинении «Ис-тория гражданского общества», - решающую роль в развитии общества играет закон прогресса, ведущий к со-вершенствованию человеческого рода. Фергюсон подразделяют историю на этапы дикость (охотники и рыболовы), варварство (ско-товоды), цивилизация (земледельцы), одним из первых применил к изучению истории сравнительный метод.
Уильям Робертсон (1721-1793) в «История Шотландии», «История Америки», «Исто-рия царствования императора Карла V» и др. установить основные факторы, направляющие историческое развитие. На первый план среди них он выдви-гает промышленность и торговлю. Признание важности материального фак-тора делает концепцию Робертсона более историчной, чёткая, пе-риодизация средних веков. За верхнюю границу этой эпохи он берёт 1500 г.
Болинброк «Письма об изучен пользы ист-ии»- с течением времени контекст исторических произведений меняется, меняется отношение к событиям, так как история пишется в современности.
16.Асноўныя здабыткі Еўрапейскай гісторыяграфіі у эпоху Рамантызма
С 1770 г до сер 19 века период романтизма. Снач он проявлся в литературе. Слово происх от «романский» т.е. говорящий на простом языке. Роман литераторы интер-ь истор народной культуры. Романтизм пытался чувствовать мир, сформ-л идею национализма, обращал внимание на источники.
Германия: Бартольд Нибур «Римская ист»- ввел критич метод рассм-я фактов, реконструировал прошлое вычисляя детали, рассматривал историю как целое
Карлайл в Англии. – «История Французской революции» - осуждает всякие революции вообще. Спасение от революций видит в объединении Германии, а лидер – Бисмарк.
Франц Ф Гизо «Ист англ револ-и», « Ист цивил в Евр-е», «Ист цивил во Франц».- закономерность и взаимосвю ист событий, линейное развитие ист-и, выдел феодализм, при этом определил два общ-х класса : эксплуататоры и эксплуатируемые, хар-р их взаимоотн-й противоборство- революция во Фран-и, с отменой привил классы исчесзают.
О.Тьери – гл герой ист-и народ и нация, признавал существ классов, обрат вним на сохран классов после отмены привилегий, первым выделил пролетариат, в основе развития общества изменения природы, человека, его отношения к собственности, которое влияет на все соц развитие, критич подход, но не было общих концепций.
1770-1850 г. век Рамантызму. Паняцце рамантызм паходзіць ад слова раманскі-тое, што адносіцца да народаў паўднёвай Еўропы, якія размаўляюць на раманскіх мовах. Упершыню паняцце рамантызм было выкарыстана ў літаратуры. Патрабавалася даступнасць у выкладанні думак і ідэй, павінна была існаваць праўдзівасць. Прадстаўнікі рамантызму прызнавалі супярэчнасць чалавечай прыроды, арыентаваліся на сферу адчуванняў і імкнуліся перабудаваць свет без рэвалюцыйных памкненняў. Усе рамантычныя аўтары цікавіліся гістарычнымі падзеямі, росквіт ідэй рамантызму прывёў да перагляду таго, як павінна пісацца гісторыя. Вальтэр казаў аб тым, што трэба пісаць гісторыю народа.
П’ер Гіём Гізо да 1805 г. жыў у Жэневе, вывучаў права, замежныя мовы, філасофію. Пасля 1805 г. пераехаў у Парыж, быў журналістам, пісаў артыкулы, выкладаў у Сарбонскім універсітэце, стаў прэм’ер-міністрам Францыі. Працы: ”Гісторыя англійскай рэвалюцыі з часоў Карла І”, ”Гісторыя цывілізацыі ў Еўропе”, ”Гісторыя цывілізацыі ў Францыі”, 9 тамоў успамінаў. Прызнаваў, што развіццё чалавечага грамадства ідзе заканамерна, для гісторыі важна зразумець гэтую заканамернасць. Паступальнае паляпшэнне пабудовы грамадства і маральнага стану самаго чалавека гэта і ёсць цывілізацыя. Спачатку трэба даследаваць, што сабою ўяўляе грамадства і толькі потым назіраць, якія інстытуты і чаму ўсталяваны ў дадзеным грамадстве. Грамадскія рухі існуюць дзякуючы тым інтарэсам, якія пануюць у грамадстве і гэтыя рухі вызначаюць форму кіравання грамадствам. Феадалізм - імкненне часткі насельніцтва да заваёвы. Усё грамадства феадальнай эпохі дзеліцца на 2 народа: пераможцаў і заваёваных. Гэтыя два народы называюцца класамі і амаль увесь час знаходзяцца ў пастаяннай і жорсткай барацьбе. Ён увёў паняцці класа і класавай барацьбы ў гістарыяграфію.
А.Цьеры - вучань Сэн-Сімона, народ і уся нацыя павінны быць героямі гісторыкаў. Прызнаваў паняцце класа, але адмаўляў ідэю пастаяннай класавай барацьбы. Падтрымліваў думку, што развіццё грамадства вызначаецца ўнутранным станам і ў аснове развіцця грамадства ляжаць змены прыроды самаго чалавека. Феадалізм адхіленне ад нармальнага развіцця грамадства, у аснове феадалізма пакладзены гнёт і гвалт, ён вылучыў клас пралетарыяў.
Георг Нібур - нямецкі гісторык, усё жыццё займаўся фінансамі, быў дырэктарам нацыянальнага банка Прусіі. Напісаў: ”Рымская гісторыя” у трох тамах, прысвечана Александру. Распрацаваў крытычны метад разгляду мінулага, які быў пабудаваны на імкненні вылучыць з міфалогіі аб заснаванні Рыма нацыянальнае зерне, імкнуўся апісаць не асоб Рыма, а стан грамадства і самой дзяржавы.
Т.ч.гісторыкі-рамантысты ўвялі паняцце клас і класавая барацьба, канцэптуавалі ідэю прагрэсіўнага развіцця і канцэпцыю залежнасці палітычных сістэм мінулага ад сацыяльнага стану грамадства.
Пазітывіская гісторыяграфія
Иммануил Кант в «Идеи относительно всеоб-щей истории под космополитическим углом зрения» - всё историческое развитие призывает к построению такой всеобщей истории, которая с помощью статистического метода показала бы закономерность процесса объединения в одно целое человеческого рода, фактор развития человеческий труд.
Иоганна Винкельман «История ис-кусства древности»- искусство связано с окружающей природой и зависит от нравов и политических учреж-дений народа. С его труда началась научная история античного ис-кусства, а его самого с полным правом можно назвать отцом научной истории искусства.
Иоганн Готфрид Гердер в «Идей философии по истории человечества» - выдвинул на первый план идею прогресса, разви-вающегося скачкообразно, с возможными отклонениями и ло-кальными культурами. Содержание прогресса заключалось, по Гердеру, в зарождении, укреплении и расцвете идеи гуманности.
С эп Пр в Герм связано стремление превратить изучение истории в самостоятельную дисциплину. Центром этих начинаний был Гёттингенский университет.
Август Людвиг Шлёцер - пытался учесть экономический фактор и придавал большое значение «из-менениям физических потребностей» людей, переходные периоды, он впервые систематически применил метод сравнительной историко-филологической критики источников.
Иоганн Готлиб Фихте - идея национального единства Германии, отвергая, научный характер истории, прогресс = развитие науки, поэтому веду-щую роль в обществе он отводил ученым.
Фридрих Вильельм Шеллинг позиции объективного идеализма. История существовала для Шел-линга в виде трех разновидностей: эмпирической, прагматической и поэти-ческой.
Георга Гегеля процесс беспрерывного движения, диалектический метод борьбы противоположностей, одним из первых история создает своих героев и что развитие общества подчинено объективной закономерности, которую можно познать научно. Такой внут-ренней закономерностью истории Гегель считал прогресс в осознании свобо-ды.
Историческая школа права. Густава Гуго «Естественное право как философия действующего права», призывает к изучению истории права. Фридрих Карл Савиньи в 1814 г. выпустил подлинный манифест исторической школы права «О призвании нашего времени к законодательству и науке о праве» - отверг идею о праве как продукте разума, объявив его одной из при-рожденных сторон национальной сущности любого народа, подобно языку, обычаям и традициям. История – это единствен-ный путь к подлинному познанию нашего современного состояния. «История римского права в средние ве-ка»,
Карл Фридрих Эйхгорн «История немецкого государства и права
Либерально-романтическая историография Германии представлена в первую очередь Г. Луденом и К. фон Роттеком.
Гейдельбергская школа историков. До середины XIX в. ведущую роль в немецкой либеральной историографии играла так называемая Гейдельберг-ская школа историков, Фридриха Кристофа Шлоссера. «История XVIII века» и «Всемирная история»- показывал важность новых либеральных и де-мократических перемен, высоко оценил историческую роль некоторых монархов, например Александ-ра Македонского, Фридриха II.
Пазітывізм як навуковае вучэнне узнік у XIX ст. Сен-Сімон заўважыў пазітыўную накіраваннасць гіст. працэсу і першым увёў паняцце гіст. заканамернасці, гіст. прагрэсу. Яго вучань А.Конт “Курс пазітывісцкай філасофіі” – ідэі магумнасці чалавечага розуму.Пад пазітывісцкай навукай ён разумеў галіы:матэматыка- у пачатку, далей астраномія і фізіка,вышэй хімія і біялогія, самая складаная сацыялогія (сацыяльная фізіка ці сацыяльная філасофія).Усе гэтыя галіны абапіраюцца на рэчаісныя факты якія мы запазычваем з нашага асабістага вопыту.Самая пазітывісцкая навука гэта матэматыка.Гісторыя-не навука,а састаўная частка сацыялогіі.Вызначыў аснову метадаў сацыялагічнай гісторыі, складаецца з трох асноўных элементаў:1)пастаноўкі праблемы2)інтэрпрэтацыя вопытных дадзеных,3)крытыка гэтых дадзеных з дапамогай індукцыі ці дэдукцыі.Конт цікавіўся псіхалогіяй духам нацыі, грамадства.Гісторыя грамадства вызначаецца чалавечым духам.Чалавечы дух праходзіць 3 стадыі развіцця:1)тэалагічная стадыя,2)метафізічная-абстрактнае мысленне,3)пазітыўнае мычленне заснаванае на усталяванні законаў,з’яў. Пазітыўнамк спосабу мыслення адпавядае і найлепшы палітычны строй-дэмакратыя.На чале дзяржавы стаяць вучоныя, прамыслоўцы, банкіры.Яны разам забяспечваюць прагрэс, у першую чаргу сваіх галінах, прагрэс у навуцы і прамысловасць цесна звязаны паміж сабой.Гістарычны працэс разглядаецца Контам,як прагрэсіўны прамалінейны рух,як эвалюцыя якая падпарадкавана нязменным законам.Яму не падабалася выкарыстанне вобразнасці і эмацыянальнасціў гістарычнай літаратуры. Ён вылучыў у грамадскім развіцці тры асноўныя пачаткі:матэрыяльны, духоўны і маральны. Адсюль паходзілі тры элементы грамадства:дзяржава,царква і сям’я. Галоўнае ў аснове развіцця грамадства-развітая ідэя.Ідэі фарміруюць навакольны свет і яны кіруюць гэтым светам.
Адным з першых хто запазычыў ідэю развіцця Конта быў І.Гэн “Гісторыя англійскай літаратуры”,”Паходжанне сучаснай Францыі”.Ён лумачыў асаблівасці развіцця палітыкі народаў камбінаваннем трох фактараў-расы, асяроддзе і моманты.Ён вылучыў тэорыю пра тое, што чалавечае грамадства дзякуючы войнам,мяняючы ваеннае патрабаванне вымушана развіваць навуку права. Пазітывізм у еўрапейскай гістарыяграфіі 2-й пал. XIX пач. XX ст.
У розных краінах ідэі пазітывізму прадстаўлялі розныя вучоныя,пазітывісты шмат зрабілі для развіцця медыявістыкі, археяграфіі, распрацавалі сваю ідэю музеялогіі. Пазітывісты адмаўлялі старыя тэорыі гісторыі як самамэты, але з іншага боку яны ставілі задачу даследвання чалавека, яго дзейнасці ў мінулым.вялікую ролю ў станаўленні пазітывізму адыгралі ідэі Лавіса(фр. гісторык),першы прапанаваў канцэпцыю нацыянальнай гісторыі.Яна была заснавана на ідэях эвалюцыянізму, фактаграфічнасці і цэласнага агляду.нацыянальная гісторыя заключалася ў тым, што гісторыя кожнага народу- гісторыя нацыі.Самі нацыі маглі вывучацца па-рознаму,пад французамі разумеліся ўсе жыхары Францыі, немцаў-па мове, культуры,яўрэяў па рэлігіі. Гэтая канцэпцыя заключалася ў тым што гісторык павінен быў свае асабістыя погляды накіраваць на мінулае,канструіраваць рэчаіснасць мінулагаі пераносіць у часнае. Ідэя нацыі набывае ўсё большае гучанне, нацыянальная гісторыя ўвайшла ў арсенал абсалютнай большасці еўрапейскіх даследчыкаў. Аднак канцэпцыя нацыянальнай гісторыі не прыжылася сярод акадэмічных колаў. Уся гісторыя французскай нацыі паказана як рух да усталявання рэспубліканскіх інстытутаў.Большасць пазітывістаў лічыла, што рэспубліканскія інстытуты найбольш прыймальныя для нацыянальных каштоўнасцей французаў.
У 2-й пал. XIX ст. пазітывізм ператвараецца ў дамінуючы напрамак сярод большасці краін Еўропы за выключэннем Германіі і Усходняй Еўропы.
1876 г. фр. гісторык Габрыель Мано выдае першы пазітывісцкі часопіс “Гістарычны агляд”. У 1893 г.заснаваны часопіс “Міжнародны сацыялагічны агляд.” У гэты час пачынаюцца дыскусіі,прысвечаныя месцу гісторыі ў чалавечых ведах, а таксама месцу гісторыкаў сярод даследчыкаў. Адна з першых ідэй-апора на сацыялогію. Гарт спрабаваў прымяніць метады матэматыкі і статыстыкі пры вывучэнні розных з’яў, сацыалогію ён вызначаў як філасофію гісторыі.Вызначэнне падабенстваў дае магчымасць падлікаў, вызначэнне прычын дазваляе прадбачыць будучыню, любы сацыяльна-гістарычны факт-псіхалагічны факт. Ён з’яўляўся прыхільнікам псіхалогіі мас. Толькі дакладныя факты могуць разглядацца як навуковыя. Гэтую думку аспрэчваў П.Лакомб “Сацыялагічны я асновы гісторыі”: гісторыя не навука а частка сацыалогіі, пазнавальная частка агульнанавуковай дзейнасці.Яму не падабалася картаграфічнась, галоўнае ўсталяванне законаў.Ён быў паборнікам калектыўнай псіхалогіі, запазычыў ідэю ўпадаблення, калі адзін слой грамадства імкнецца ўпадобіцца ў іншы. Вылучыў законы развіцця грамадства: 1)чалавечае грамадства павінна дасягнуць пэўнага ўзроўню жыцця для таго каб лічыцца разумным,2) прагрэс у эканоміцы моцна змяняе і іншыя бакі жыццёвага ладу,3)паляпшэнне грамадскага ладу магчыма каті гэта адпавядае эканамічным мэтам. Багацце робіць чалавека больш высакародным. Праца,беражлівасць, веды, шляхі да багацця. Вораг багацця нацыі-непрадуманнасць людзей у адносінах памнажэння свайго роду.
Сабонскі універсітэт: Шарль Лангруа і Шарлі Сімбоз-напісалі падручнік “Уводзіны ў вывучэнні гісторыі.” Сімбоз вылучыла” 1)Гісторыя не навука, а асобны працэс пазнання,2) сучасны метад тлумачэнне па аналогіі, 3) навуковасць гісторыі можа быць прызнана тады калі гісторыя спавядае наступныя ісціны: гісторыя носіць прагрэсіўны характар, гістарычныя з’явы індывідуальны і спецыфічы, павінна існаваць дакладнае апісанне гістарычных фактаў, гісторык павіне перанесці апісанне аб дзеяннях асоб на жыццё шырокіх мас насельніцтва.
Эміліо Дзюргейм: вышэйшая рэчаіснасць-грамадства,яно цэласнае ўзаемазвязанае, грамадскія інтарэсы пазітыўныя, а індывідуальныя негатыўныя.
Франсуа Сенеан працаваў над эканамічнай гісторыяй, “Зарабатная плата шахцёраў у Францыі”,”Кошт вуглю ў Францыі”:эканамічныя факты залежаць ад індывідуальных прычын.
Анры Берд: канцэпцыя культурна-гістарычнага сінтэзу,выдаваў часопіс “Гісторыя сінтэзу”, гісторыя (лічыў навукай) павінна зліцца з сацыялогіей і культуралогіей.
Германія:пазітывісцкія ідэі развіваліся па-за акадэмічнымі коламі,у некаторых працах гісторыкаў-эканамістаў, К.Ламбрэгт “Гаспадарчае жыццё Германіі ў сярэднявеччы”, “Гісторыя нямецкага народа.
Макс Вэбер: тыпалагічны метад, увёў гістарычныя тыпы (нацыя дзяржава,буржуазія, капіталізм). Зазначаў, што пратэстанскія краіны развіваюцца хутчэй чым каталіцкія.Развіццю капіталістычнага грамадства ў Германіі прысвечана яго першая праца.
Італія- В.Патэта “сацыяльны трактат і сацыялістычныя сістэмы” (тэорыя,цэркуляцыя эліты, рух лепшых грамадскіх элементаў з нізоў у верх).
Дата добавления: 2019-07-17; просмотров: 212; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!