А20. Устанавіце адпаведнасць паміж словам і яго прыналежнасцю да лексічнай групы
| А. Харунжы Б. Бактэрыя В. Сейбіт Г. Балбатун | 1. Прафесіяналізм 2. Запазычанае слова 3. Гутарковае слова 4. Уласна беларускае слова 5. Гістарызм |
Т э с т 8. КУЛЬТУРА МАЎЛЕННЯ
А1. Адзначце словы, вымаўленне якіх адпавядае літаратурнай норме.
1) каман[дз’і]роўка
2) сар[ты]роўка
3) гвар[дэ]ец
4) арыен[ц’і]р
5) [дз’і]пламатычны
А2. Адзначце рады слоў, вымаўленне якіх адпавядае літара-турнай норме.
1) ка[ры]дор, та[рэ]лка
2) жор[сц]кі, фра[з’эjа]логія
3) [к’у]вет, ка[лі]дор
4) жор[ст]кі, та[л’э]рка
5) [з’г’і]нуць, [с’к’і]раваць
А3. Адзначце слова, якое па-беларуску вымаўляецца і пішацца з прыстаўным зычным.
1) опера
2) олово
3) омуль
4) орден
5) впустую
А4. Адзначце слова, вымаўленне якога не адпавядае арфаэпічнай і арфаграфічнай нормам.
1) біклага
2) розум
3) каўбаса
4) гасціннічны
5) шыя
А5. Адзначце словы, вымаўленне якіх не супадае з напісаннем.
1) салетра
2) парадкаваць
3) паразвешваць
4) суфлёр
5) увесну
А6. Адзначце слова, пры перакладзе якіх на беларускую мову губныя зычныя гукі будуць вымаўляцца цвёрда.
1) семья
2) восемь
3) периодика
4) бильярд
5) мебель
А7. Адзначце выпадкі правільнага чаргавання зычных у аснове слова.
1) вавёрка – вавёрке
2) чаромха – на чаромсе
3) кветка – на кветцы
4) сцяг – на сцязе
5) чарга – па чарге
А8. Адзначце выпадкі правільнага чаргавання зычных у аснове слова.
1) казка – у казцы
|
|
|
2) горка – на горке
3) страха – на страхе
4) падлога – на падлозе
5) муха – аб мухе
А9. Адзначце словы з націскам на першым складзе.
1) ячнішча
2) рубель
3) жывіца
4) наталіць
5) выпадак
А10. Адзначце словы з націскам на другім складзе.
1) агрэст
2) пасланец
3) бязвыплатна
4) абламаны
5) вусы
А11. Адзначце словы, у якіх выдзеленыя літары абазначаюць націскныя галосныя гукі.
1) працаўнік
2) акунь
3) вадзяны
4) хрысціянін
5) драўляны
А12. Адзначце словы, у якіх выдзеленыя літары абазначаюць націскныя галосныя гукі.
1) чатырнаццаць
2) паабапал
3) маленькі
4) гектар
5) мармур
А13. Адзначце назоўнікі, у якіх пры змене формы склону змяняецца месца націску.
1) верасень
2) заданне
3) даведнік
4) палетак
5) мяжа
А14. Адзначце назоўнікі, у якіх пры ўтварэнні формы меснага склону адзіночнага ліку адбываецца чаргаванне зычных.
1) смуга
2) парог
3) друк
4) вандроўка
5) пірог
А15. Адзначце словазлучэнні, у якіх выдзеленыя словы ўжыты правільна.
1) балотны колер
2) балоцісты колер
3) балоцістая мясцовасць
4) дзейсныя меры
5) дзейсны чалавек
А16. Адзначце словазлучэнні, у якіх выдзеленыя словы ўжыты няправільна.
1) выратавальны круг
|
|
|
2) запаведныя лясы
3) рашчыніць вокны
4) ступні лесвіцы
5) цагляны колер
А17. Знайдзіце словазлучэнне, у якім парушана лексічная спалучальнасць слоў.
1) арганізатарскі талент
2) ёдзістая соль
3) натуральная велічыня
4) жытнёвы хлеб
5) вынаходніцкія здольна-сці
А18. Знайдзіце памылку ў лексічнай спалучальнасці слоў і запішыце правільны варыянт.
Часам некаторыя аўтары дазваляюць сабе празмерную палёгку – безадказнае станаўленне да паэтычнага радка.
А19. Адзначце сказы, у якіх парушаны лексічныя або граматычныя нормы беларускай мовы.
1. На камяністым беразе ракі ніякай расліннасці здаўна не было.
2. Душа чалавека мудрэй за розум яго.
3. З такім амаль камяністым выразам твару яго бачылі ці не ўпершыню.
4. Давялося адразу пайсці за сваімі рэчамі ў гасцініцу.
5. Звычка смяяцца над таварышамі на гэты раз падвяла самаўпэўненага Віктара Пятровіча.
А20. Адзначце сказы, у якіх парушаны лексічныя або граматычныя нормы беларускай мовы.
1. Пяць доўгіх вёрстаў вельмі стамілі нашых падарожнікаў.
2. Гэтая злая сабака зусім не спалохала мужчыну.
3. Тры пятых соткі агарода былі засаджаны памідорамі.
4. Сатварыць сваю сям’ю – мара амаль кожнай сталай жанчыны.
|
|
|
5. Гэтае смачнае яблыка так і хацелася адразу з’есці.
Т э с т 9. КУЛЬТУРА МАЎЛЕННЯ
А1. Адзначце словы, вымаўленне якіх не адпавядае літара-турнай норме.
1) [капустны]
2) [Кранштадт]
3) [макулатура]
4) [дз’іод]
5) [брыз’энт]
А2. Адзначце рады слоў, вымаўленне якіх адпавядае літара-турнай норме.
1) ра[дыjо], [сэ]сія
2) [дjабал], Поль[шч]а
3) [с’э]сія, [Н’а]свіж
4) прафе[с’іjа]нал
5) кампо[ст]ны, Поль[ш]а
А3. Адзначце слова, якое па-беларуску вымаўляецца і пішацца з прыстаўным зычным.
1) ордер
2) учёба
3) озёра
4) внук
5) вничью
А4. Адзначце слова, вымаўленне якога не адпавядае арфаэпічнай і арфаграфічнай нормам.
1) народны
2) вазіць
3) матацыкл
4) гарадцкі
5) аўтобус
А5. Адзначце словы, вымаўленне якіх не супадае з напісаннем.
1) паветра
2) падкаваць
3) развесці
4) фарбаваць
5) улетку
А6. Адзначце словы, пры перакладзе якіх на беларускую мову губныя зычныя гукі будуць вымаўляцца цвёрда.
1) воробьи
2) семь
3) библиотека
4) миллиард
5) метр
А7. Адзначце выпадкі правільнага чаргавання зычных у аснове слова.
1) смуга – у смуге
2) парог – на парозе
3) зборка – пры зборке
4) вандроўка – у вандроўке
5) стог – на стозе.
А8. Адзначце выпадкі правільнага чаргавання зычных у аснове слова.
|
|
|
1) берагу – беражэш
2) вуха – у вухе
3) трывога – у трывоге
4) прасіць – прашу
5) плямінка – плямінке
А9. Адзначце словы з націскам на другім складзе.
1) аб’інелы
2) крапіва
3) маленькі
4) сказаны
5) чатырнаццаць
А10. Адзначце словы, у якіх націск падае на другі склад.
1) раненька
2) каменны
3) цяжар
4) фартух
5) выпадак
А11. Адзначце словы, у якіх выдзеленыя літары абазначаюць націскныя галосныя гукі.
1) журба
2) каласаваць
3) нажніцы
4) абагнуты
5) казытаць
А12. Адзначце словы, у якіх выдзеленыя літары абазначаюць націскныя галосныя гукі.
1) алфавіт
2) мезенец
3) перапіс
4) латаць
5) наспех
А13. Адзначце назоўнікі, у якіх пры змене формы склону змяняецца месца націску.
1) абутнік
2) наліснік
3) барада
4) трызненне
5) поплаў
А14. Адзначце назоўнікі, у якіх пры ўтварэнні формы меснага склону адзіночнага ліку адбываецца чаргаванне зычных.
1) бінт
2) блок
3) скруха
4) паслуга
5) педагог
А15. Адзначце словазлучэнні, у якіх выдзеленыя словы ўжыты правільна.
1) каларытная мова
2) каларыйная карціна
3) лясныя недры
4) нетры зямлі
5) эфектныя меры
А16. Адзначце словазлучэнні, у якіх выдзеленыя словы ўжыты няправільна.
1) вынасны мікрафон
2) аптэкарскі халат
3) выкладваць у школе фізіку
4) вадзяністая гладзь ракі
5) расаднік хвароб
А17. Адзначце словазлучэнні, у якіх парушана лексічная спалучальнасць слоў.
1) дажджлівая восень
2) пясочны бераг
3) галасавы певень
4) галіновае дрэва
5) мудрагелістыя ўзоры
А18. Знайдзіце памылку ў лексічнай спалучальнасці слоў.
Марозікам пахне капуста, жаўруковаю песняй – яблык, вераснем – сопкая бульба, расой – агурок крамяністы.
А19. Адзначце сказы, у якіх парушаны лексічныя або граматычныя нормы беларускай мовы.
1. У дваццаці двух групах вучылішча прайшлі першыя экзамены.
2. Наш сабака ўпарта бег па слядам зайца.
3. У трохстах метрах ад вёскі пачыналася прыгожая зялёная дуброва.
4. Мы з маці хутка прачыталі гэты цікаўны раман.
5. На пісьмовым стале ляжалі тры свежыя газеты.
А20. Адзначце сказы, у якіх парушаны лексічныя або граматычныя нормы беларускай мовы.
1. Яна мела благі намер забраць бацьку да сябе, каб сагрэць яго старасць.
2. Па алеям, па паркам крадзецца восень.
3. На беразе ракі стаялі чацвёра жанчын.
4. Марына вельмі любіць размаўляць з сяброўкай па тэлефоне.
5. Андрэй атрымаў залатую медаль за выдатную вучобу.
Т э с т 10. КУЛЬТУРА МАЎЛЕННЯ
А1. Выберыце назоўнік, род якога ў беларускай і рускай мовах не супадае.
1) проблема
2) неделя
3) должность
4) подарок
5) педаль
А2. Адзначце назоўнікі, род якіх адрозніваецца ў беларускай і рускай мовах.
1) цень
2) смеласць
3) подпіс
4) адчай
5) дождж
А3. Адзначце назоўнікі, род якіх адрозніваецца ў беларускай і рускай мовах.
1) паводка
2) цяля
3) патыліца
4) шво
5) агонь
А4. Выберыце назоўнік, лік якога ў беларускай і рускай мовах не супадае.
1) шахматы
2) кружево
3) поединок
4) учебник
5) обычай
А5. Выберыце назоўнік, лік якога ў беларускай і рускай мовах не супадае.
1) журнал
2) дверь
3) гусли
4) клещи
5) консервы
А6. Адзначце назоўнікі мужчынскага роду.
1) гар
2) подпіс
3) гусь
4) аташэ
5) неруш
А7. Знайдзіце словазлучэнне, у якім дапушчана памылка ў дапасаванні прыметніка да назоўніка.
1) доўгае турнэ
2) капусны вусень
3) азёрны сінь
4) асенняя бездараж
5) кароткі запіс
А8. Адзначце выпадкі, у якіх дапушчаны памылкі ў дапасаванні да назоўнікаў.
1) ваенны аташэ
2) са сведкай Пятровым
3) тлумны Баку
4) маленькі шчаня
5) даставіў санітар Шведава
А9. Адзначце словазлучэнні з марфалагічнымі памылкамі.
1) шырокія дзверы
2) высокая насып
3) матчыны грудзі
4) з няўмекаю Валодзем
5) доўгачаканыя канікулы
А10. Адзначце словазлучэнні з марфалагічнымі памылкамі.
1) старажытная рукапіс
2) спелыя маліны
3) грэцкая крупа
4) дзесятковая дроб
5) маладыя лісці
А11. Адзначце сказы з марфалагічнымі памылкамі.
1. Белы гусь важна ходзіць па бабуліным двары.
2. Шырокі стэп ляжаў перад намі.
3. Мы пашылі паліто ў новым атэлье.
4. Здалёк відаць была шырока адчыненая дзвер.
5. Спелая маліна так і цягнула да сябе.
А12. Адзначце назоўнікі, форма множнага ліку назоўнага склону якіх утворана няправільна.
1) грамадзяне
2) калектывы
3) паля
4) берагі
5) трактара
А13. Адзначце назоўнікі з канчаткамі -у (-ю).
1) выкананне віртуоз_
2) добрага густ_
3) афіцыйнага візіт_
4) жыў у шалаш_
5) веснавога гром_
А14. Адзначце назоўнікі з канчаткамі -ы (-і).
1) у верасн_
2) аб здароў_
3) на Свіцяз_
4) у гастраном_
5) на рэчц_
А15. Адзначце сказы з памылкамі ва ўжыванні вышэйшай ступені параўнання прыметнікаў і прыслоўяў.
1. Хочацца, каб нашым людзям стала радасней жыць на гэтым свеце.
2. Госці на гэтым вяселлі былі больш мілейшыя, чым нашы сваякі.
3. Не ўсе ведаюць, што граб цвярдзей усіх нашых дрэў.
4. Спакуса ўзяць самы найсмачнейшы кавалак была большая за матчыну перасцярогу.
5. Думкі ў час маладосці былі надзвычай светлыя.
А16. Адзначце правільна напісаныя лічэбнікі.
1) васемсот птушак
2) две пятых
3) дзевяноста рублёў
4) шэсць дзявятых
5) стамі чалавекамі
А17. Знайдзіце назоўнік, які спалучаецца з лічэбнікам паўтары.
1) тона
2) год
3) кілаграм
4) вядро
5) літр
А18. Адзначце словазлучэнні з няправільным утварэннем дзеепрыметнікаў.
1) пажаўцелая трава
2) скошаны луг
3) ідучы чалавек
4) памытая падлога
5) сустракаючыяся людзі
А19. Адзначце дзеепрыслоўі, перакладзеныя правільна.
1) подобрав – падабраўшы
2) боясь – баючысь
3) держа – трымая
4) улыбаясь – усміхаючыся
5) мечтая – марачы
А20. Запішыце па беларуску словазлучэнне, якое адрозніваецца ад рускага формай залежнага слова.
1) идти с другом
2) идти долго
3) идти за вещами
4) идти не торопясь
5) идти в школу
Т э с т 11. КУЛЬТУРА МАЎЛЕННЯ
А1. Выберыце назоўнік, род якога ў беларускай і рускай мовах не супадае.
1) чарот
2) туфель
3) бандэроль
4) бездань
5) войска
А2. Адзначце назоўнікі, род якіх адрозніваецца ў беларускай і рускай мовах.
1) камізэлька
2) занятак
3) жніво
4) дрэва
5) яліна
А3. Адзначце назоўнікі, род якіх адрозніваецца ў беларускай і рускай мовах.
1) паветра
2) рух
3) зеляніна
4) гадзіннік
5) макарона
А4. Адзначце назоўнікі, лік якіх адрозніваецца ў беларускай і рускай мовах.
1) воплескі
2) дзверы
3) канікулы
4) агародніна
5) прысмакі
А5. Адзначце назоўнікі, лік якіх адрозніваецца ў беларускай і рускай мовах.
1) золата
2) чарніцы
3) суткі
4) падручнік
5) выбары
А6. Вызначце род назоўнікаў шымпанзэ, поні, гну, зебу, кенгуру.
1) жаночы
2) мужчынскі
3) ніякі
4) агульны
А7. Знайдзіце словазлучэнне, у якім дапушчана памылка ў дапасаванні прыметніка да назоўніка.
1) апошні перапіс
2) маленькае кацяня
3) сярэбраная медаль
4) вялікі насып
5) поўны пачак
А8. Адзначце выпадкі, у якіх дапушчаны памылкі ў дапасаванні да роду назоўнікаў.
1) снежная завея
2) злая сабака
3) гуллівая кацяня
4) вясенняе мроіва
5) з няўмекай Сашам
А9. Адзначце словазлучэнні з марфалагічнымі памылкамі.
1) вялізная ахапка
2) прыгожы кашнэ
3) горкі палын
4) прыгожыя двайняты
5) моцная боль
А10. Адзначце словазлучэнні з марфалагічнымі памылкамі.
1) пісаць чарніламі
2) высокая таполя
3) пясчаная насып
4) чырвоная гваздзіка
5) кіслае шчаўе
А11. Адзначце сказы з граматычнымі памылкамі.
1. За чыгуначным насыпам ляжалі роўна складзеныя дровы
2. Валодзя Агейчык яшчэ ў вайну застаўся круглай сіратою.
3. На калегіі выступіў вопытны суддзя Наталля Пятроўна.
4. Няўжо нельга перайсці балота па гэтым доўгім жардзінам?
5. У мікрараёне пачала працаваць новая АТС.
А12. Адзначце назоўнікі, форма множнага ліку назоўнага склону якіх утворана няправільна.
1) гарошыны
2) азёра
3) гараджане
4) пашпарта
5) словы
А13. Адзначце назоўнікі з канчаткамі -у (-ю).
1) у камбінезон_
2) на двар_
3) без дакладчык_
4) з дрот_
5) без сэнс_
А14. Адзначце назоўнікі з канчаткамі -ы (-і).
1) у абноўц_
2) у карагодз_
3) пры банкір_
4) у экіпаж_
5) у ліпен_
А15. Адзначце сказы з памылкамі ва ўжыванні вышэйшай ступені параўнання прыметнікаў і прыслоўяў.
1. Ім стала крыху лягчэй ісці.
2. Цёмныя цені даўжэй у лагчыне.
3. Чуўся пах гліны, танчэй пахла мякінай.
4. Ночка цёмная глядзела, ды цямнейшай стала.
5. Шчасце гэтага лета было самае найбольшае.
А16. Адзначце правільна напісаныя лічэбнікі.
1) абодвума ўдзельнікамі
2) шасцістамі
3) трымя пятымі
4) дваццаццю
5) сто трынаццацю
А17. Знайдзіце назоўнік, які спалучаецца з лічэбнікам паўтары.
1) норма
2) мільён
3) тыдзень
4) мех
5) лімон
А18. Адзначце словазлучэнні з няправільным утварэннем дзее-прыметнікаў.
1) пагабляваныя дошкі
2) паружавеўшыя шчокі
3) нявыключаны матор
4) выступаючы чалавек
5) куплены аловак
А19. Адзначце дзеепрыслоўі, перакладзеныя правільна.
1) черствея – чарсцвеючы
2) споря – спрачаючы
3) подобрав – падабраўшы
4) задержавшись – затры-маўшыся
5) причитая – галосючы
А20. Запішыце па беларуску словазлучэнне, якое адрозніваецца ад рускага формай залежнага слова.
1) извините за глупость
2) извините за проступок
3) извините нас
4) извините за просьбу
5) извините за неопытность
ЧАСТКА II. ТЭКСТЫ ПА СПЕЦЫЯЛЬНАСЦІ ДЛЯ ПЕРАКЛАДУ З РУСКАЙ МОВЫ НА БЕЛАРУСКУЮ
ТЭКСТ №1.
БЮДЖЕТНАЯ СИСТЕМА
Бюджет определяет собой форму образования и государственного расходования денежных средств для обеспечения функционирования государственной власти.
Объективный характер бюджетных отношений обусловлен тем, что в руках государства должна концентрироваться часть национального дохода, необходимая для решения задач, возложенных на государство (управление и защита).
Особенности бюджетных отношений проявляются в том, что они имеют неэквивалентный характер, т.е. они не находятся под прямым воздействием закона стоимости (закона эквивалентного обмена), что приводит к тому, что бюджетные методы государственного управления имеют принудительный характер и свободны от влияния конкуренции.
Бюджетное устройство Республики Беларусь основано на принципах единства, полноты, реальности, гласности и самостоятельности.
Одним из методов перераспределения национального дохода государством в пользу определённых социальных групп населения является создание внебюджетных фондов (ВБФ), которые могут быть социальными и экономическими.
К социальным внебюджетным фондам относятся: пенсионный фонд, фонд социального страхования, фонд занятости населения.
К экономическим внебюджетным фондам относятся: дорожные фонды, фонд воспроизводства минерально-сырьевой базы, кредитные фонды.
Эти фонды формируются за счёт:
1. обязательных взносов в социальные и другие внебюджетные фонды, установленные в законодательном порядке;
2. добровольных взносов и пожертвований граждан и различных хозяйствующих субъектов на соответствующие цели;
3. суммы штрафов (загрязнение окружающей среды, нерациональное природопользование и пр.);
4. иных доходов ВБФ в соответствии с законодательством.
Налоги и другие платежи, предназначенные для зачисления в бюджет, не подлежат направлению в ВБФ.
ТЭКСТ №2.
Дата добавления: 2016-01-05; просмотров: 28; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!