Зат алмасу мен энергия айналымы 28 страница
Даун ауруымен ауыратын адамның жасушадағы хромосома саны: 47
Трисомия байқалатын «алып әйел» ауруының жыныстық хромосомасы: ХХХ
Тұқым қуалайтын өкпе ауруы:Туберкулез
Жігіттің шешесі эпилепся ауруымен ауырса,ал әкесі сау болса,ол жігіт эпилепсик болмайды
Әкесінің доминантты гені шешесінің рецессивті генін басып тастайды
Өзгергіштіктің заңдылықтары
«Мутация» ұғымын қалыптастырған голландиялық ғалым: Г.Де Фриз
Голландиялық ботаник Де Фриз еңбегі: «Мутациялық теория»
1925ж. тұқым қуалайтын қасиетті радиацияның көмегімен өзгертуге болатынын ашқан: Г.А.Надсон, Г.С.Филиппов
Әрбір бейімделушілік пен барлық жиынтық белгілердің ұрпаққа таралатын негізі: Тұқымқуалайтын өзгергіштік
Тірі ағзалардың ата-тектерінен айырмашылығындағы ортақ қасиет: Өзгергіштік
Ағзаның жаңа белгілерге ие болу қасиеті:Өзгергіштігі
Гаметалардың кездейсоқ қосылып, жаңа үйлесімдердің түзілуі: Комбинативтік өзгергіштік
Өзгергіштіктің түрі: Фенотиптік, генотиптік
Тұқым қуаламайтын, фенотиптік өзгергіштік: Модификациялық,айқын
Генотипіне байланысты емес өзгергіштік:Модификациялық
Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм фенотипінің өзгеруі: Модификациялық
|
|
|
Модификациялық өзгергіштіктің өзіне тән қасиеттері: Өзгерістер орта жағдайына байланысты, қайтымды процесс, организмдердің бейімделушілік қабілетін арттырады
Өзгергіштікке нақты сипаттама беруде зерттеу үшін көп дара алынатын түрі: Модификациялық
Модификациялық өзгергіштікті зерттеу әдісі: Статистикалық
Статистикалық әдісті қолдану негізінде белгілердің өзара шамасының пайызбен анықталуы: Вариация коэффициенті
Сиыр сүтінің молаюы жатады: Айқын, фенотиптік, модификациялық өзгергіштікке
Тұқым қуалайтын өзгергіштік: Мутациялық (айқын емес өзгергіштік)
Кездейсоқ пайда болатын өзгергіштік: Мутациялық
Сыртқы және ішкі ортада байқалатын хромосомадағы өзгергіштік:Мутация
Мутацияның өтуі: ДНҚ-да
Мутация тудыратын факторлар: Мутагендер
Химиялық мутагендер: Никотин қышқылы, колхицин, гирбицид
Физикалық мутаген: Ультракүлгін, радиоактивті, лазер сәулелері
Сомалық мутация салдарынан туындайтын ауру: Қатерлі ісік
Канцерогенді заттардың тудыратын аурулары: Рак аурулары
|
|
|
Генотиптің өзгеруіне байланысты мутацияның түрі: Геномдық, гендік, хромосомалық, цитоплазмалық
ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу ретінің өзгеруіне байланысты болатын өзгергіштік: Гендік мутация
Хромосомалардың құрылымының өзгеруінен болады: Хромосомалық
Хромосомалық мутация түрлері: Делеция, дефишенсия, дупликация, инверсия, транслокация
Хромосомааралық мутация: Транслокация, көпірлер
Хромосоманың бір бөлігінің оған ұқсас емес басқа бір хромосомамен ауысып кетуі: Транслокация
Хромосомаішілік өзгерістер: Инверсия, дупликация, дефишенсия, делеция
Хромосома бөлігінің 180 градусқа бұрылып орналасуы: Инверсия
Дупликация дегеніміз: Хромосома улескісінің еселенуі
Хромосома ұштарының жетіспеуі: Дефишенсия
Хромосоманың бір бөлігінің үзіліп түсіп қалуы: Делеция
Цитоплазмада кездесетін плазмогендердің өзгеруіне байланысты болады: Цитоплазмалық мутация
Цитоплазмалық мутация жүреді: Пластидте, митохондрияда
Саңырауқұлақтарда тыныс алу кемістігінен болатын мутация: Цитоплазмалық
Хромосома санының өзгеруі, құрам санының артуы болатын мутация түрі: Геномдық
|
|
|
Геномдық мутация хромосома санының гаплоидтық жиынтыққа еселенбей көбейсе не азайса: Анеуплоидия, гетероплоидия
Хромосома санының гаплоидтық жиынтыққа еселенбей өзгеруінің нәтижесінде пайда болатын өзгергіштік: Анеуплоидия
Гомологты хромосомаларда орналасқан гендердің бір-бірімен орналасуы нәтижесінде пайда болады: Үйлесімді өзгергіштік
Гомологтық өзгергіштіктің негізіндегі себептер: Жақын түрлер мен туыстар генетика құрылымы ұқсас, шығу тегі бір
Тұқым қуалау өзгергіштігіндегі сәйкес қатарлар заңын ашқан ғалым: Н.И.Вавилов
Тұқым қуалайтын өзгергіштегі гомологтық қатарлар заңын ашқан:Н.Вавилов
Генетикалық есептер
Бір түзу бойында орналасқан АВС гендерінің жалпы арақашықтығы 8 см-ға тең. Ал АВ гендерінің арақашықтығы 3 см-ға тең болса, ВС гендерінің арақашықтығы: 5 см
АВСD гендері бір түзу сызықтың бойында орналасқан, ұзындығы 18 см-ға тең. АВС гендерінің арақашықтығы 16 см-ға тең болған жағдайда CD гендерінің ұзындығы: 2 см
|
|
|
Асбұршақтың екі сорт тармағын будандастырғанда барлығы 1000 дән алынған, оның 36 кроссинговерлі болған. Сондағы айқасудың немесе кроссинговердің мөлшері: 3,6
Бидайдың екі сорттармағын будандастырғанда барлығы 600 дән алынса,оның 30 кроссоверлі болған. Кроссинговер мөлшері: 5%
ДНҚ молекуласының құрамындағы адениннің сандық мөлшері 20%, гуаниннің сандық мөлшері: 30%
ДНҚ молекуласының құрамындағы цитозиннің сандық мөлшері 12%, басқа нуклеотидтердің сандық мөлшері: А-38%, Т-38%, Г-12%
ДНҚ молекуласының бір кесіндісі 13,6 нмге тең. Осы кездігі нуклеотидтер саны: 40
Ата-анасының генотипі АА мен аа болса, ұрпақтары: Аа, Аа, Аа, Аа
Егер сары бұршақты будандастыру мына түрде жүрсе АА х Аа жүрсе, фенотипі: Барлығы сары
Шешесінің қаны гетерозиготалы ІІ топ, әкесі ІV топ. Ұрпақтарының қан топтары: ІІ, ІІІ, ІV
Шешесінің қаны гетерозиготалы ІІІ топ, әкесі IV топ.Ұрпақтарының қан топтары: ІІ,ІІІ,IV
Шешесінің қан тобы 4-ші, әкесінікі гомозиготалы 2-ші топ. Ұрпақтарының қан тобын анықтау: 2-ші, 4-ші топ
Әкесінің қан тобы IV, ал шешесінің қан тобы І болғандағы балаларының қан топтары: I, IV
Әкесінің қаны гетерозиготалы ІІ топ, шешесінің қаны ІV топ. Балаларының қан топтарын анықтаңыз: ІІ, ІІІ, ІV
Гетерозиготалы қара қояндарды будандастырғанда ақ қояндардың дүниеге келу мүмкіндігі: 3 қара, 1 ақ
Адамда көздің қоңыр түсі көкке қарағанда басым. Әкесі қоңыр, анасы көк көзді. Отбасындағы балалар генотипі: Аа, Аа
Адамда маңдай бөлімінде ақ шаштарының кездеспеуі басылыңқы, ал бар болуы басым белгі. Әкесінің генотипі: ААВВ
Қара қоян мен ақ қоянды шағылыстырғанда 1-ші ұрпақтары сұр түсті болыпдүниеге келді. Доминанттылығын анықтау: Толымсыз доминанттылық
Толымсыз доминанттылықта екінші ұрпақта (Ғ2) фенотипі бойынша раушангүл гүлінің тұқым қуалауы: 1:2:1
Намазшам гүлінің екі формасын (қызыл және ақ гүлді) будандастырғанда 2-ші гибридтің ұрпағында мынадай белгілер ажырайды: 1:2:1
Адамдарда қалыпты пигмент (терінің түсі) некеден альбинос (ақ) бала туған. Бұлай болу мүмкін бе: Ген альбинизмі рецессивті
Қызыл гүлді асбұршағын (генотипі АА) гүлі ақ түсті дарамен будандастырғанда (генотип аа) бірінші ұрпағында (Ғ1) алынатын гибридтер: 100% қызыл гүлдер
Адамда түнде көрмейтін ауру доминантты белгі ретінде тұқым қуалайды. Шешесі сау, әкесі ауру отбасында ауру бала туылу ықтималдығы: 25%
Қарабидайдың бір популяциясындағы сабағының түгі бар өсімдіктер түгі жоқ өсімдіктерге қарағанда төрт есе көп болып келеді. Бұл жағдайдағы гаметалардың арақатынасы: 0,8А:0,2а
1-жағдайда екеуі де гүлінің түсі бойынша гетерозиготалы, ал екіншісінде, біреуі ғана гетерозиготалы. Будандастыру сызба нұсқасын жүргізіп, гибридтердің 1-ұрпағының генотипін анықтаңдар: 1:2:1
1-жағдайда екеуі де гүлінің түсі бойынша гетерозиготалы, ал екіншісінде, біреуі ғана гетерозиготалы. Будандастыру сызба нұсқасын жүргізіп, гибридтердің 1-ұрпағының генотипін анықтаңдар: 3:1
Түн аруы гүлінің қызыл түсі ақ түске толымсыз доминантты. Осы өсімдіктерді өзара будандастырғанда қызғылт гүл алынды. (Ғ1;Ғ2) ұрпақтар алудың сызбанұсқасын жаз. Ғ2-де белгілер ажырауы қалай жүреді (сандық қатынас бойынша)? 25%:50%:25%
Бұршақ тұқымының сары түсі-А жасыл түсіне а-ға қарағанда доминантты. Ал тегіс пішін-В бұдыр пішінді- b-дан басым. Мына AaBB×AaBb будандастыруда алынатын ұрпақтар тұқымдарының сыртқы көрінісін анықтаңыз: 6 сары тегіс, 2 жасыл тегіс
Селекция
Жаңа іріктемелер,гибриттер шығару әдістерін зерттейтін ғалым: Селекция
«Селекция» сөзінің мағынасы: Сұрыптау, іріктеу
Селекцияның теориялық негізі: Генетика
Генетикамен тығыз байланысты ғылым: Селекция
Адамның сұрыптау жолымен қолдан шығарған бір түр дарақтарының жиынтығы: Іріктеме
Жануарлардың қолдан шығаратын түрі: Қолтұқым
Селекцияның генетикалық негізін қалаған: И.И.Вавилов
Селекцияның ғылым болып қалыптасуына үлес қосқанғалым:Н.И.Вавилов
Селекция ғылымына үлес қосқан:А.Жандеркин, Ә.Есенжолов, Н.С.Бутарин
Мәдени өсімдіктердің сан алуандығын, шығу орталықтарын зерттеген:Н.И.Вавилов
Жабайы өсімдіктердің пайдалы түрлері ашуға енбегін сіңірген ғалым:Н.И.Вавилов
Н.И.Вавилов мәдени өсімдіктердің жаңа сорттарын шығарғын орталықтар саны:7
Көптеген жемістік және көкөністік дақылдар отаны:Шығысазиялық, оңтүстіказиялық
Соя мен тарының орталығы: Шығыс Азия
Оңтүстік шығысазиялық тропиктік орталықтың іріктемелері:Күріш, қант қамысы
Оңтүстік-батысазиялық іріктемелер:Бидай, қарабидай, бұршақ, жүзім
Жерорта теңіз орталығынан шығарылған іріктемелер:Зәйтүн ағашы, жоңышқа, гүлді жасымақшаның, жабайы орамжапырақ
Орталық америка орталығы және оңтүстік мексика отаны: Жүгерінің, талшықты мақта , асқабақ, какаоның, темекі, үрмебұршақтың
Өте құнды майлы өсімдік - күнбағардың шыққан жері: Мексика
Шығу тегі Оңтүстік Америка: Картоп, ананас, хинин, кокаин бұтағы, қызанақ
Өсімдіктер селекциясында қолданылатын әдістер: Сұрыптау, будандастыру, мутагенез
Өсімдіктер селекциясында қолданылатын сұрыптаудың түрлері: Жеке, жаппай
Көп мөлшерде гомозиготалы даралар алатын сұрыптаудың түрі: Жеке
Айқас тозаңданатын өсімдіктер селекциясында әр түрлі тармақтары өзара тозаңдандыру: Линияаралық гибридтер
Селекциядағы будандастыру әдістері: Инбридинг, аутбридинг, алыстан будандастыру
Инбридинг:Туыстық будандастыру, инцухт
Жануарлар селекциясында депрессияға ұшырататын әдістер: Жақын, туыстар арасындағы сұрыптау
Бір-біріне туыс емес ағзаларды будандастыру: Аутбридинг
Алынған будандары көбінесе ұрпақсыз болатын будандастырудың түрі Әріден (алыстан)будандастыру
1914ж. «гетерозис» ұғымын енгізген ғалым: Дж.Шелл
Дж. Шелл жүгері өсімдігінен будан ұрпақтың тіршілік қабілеті жоғары, өсу қарқыны күшті боғанын байқап, ол құбылысты атады: Гетерозис
Будан ұрпақтың белгі қасиеттерінің ата-анасынан артық болуы: Гетерозис
Гетерозис құбылысының артықшылығы: Өнімділіктің артуы
Будандық күш: Гетерозис
Селекцияда сапалы өнімдер алу үшін жасушаға рентген, ультракүлгін сәулелермен жәнехимиялық заттармен әрекет жасау әдісі: Жасанды (эспериментальды) мутагенез
Мутация мөлшерін саналы түрде арттыру: Бағытты мутагенез
Дрозофилла шыбыны мен жүгеріден рентген сәулелерінің мутагендік әсерін байқады: Дж.Миллер, Дж.Стадлер
Қыша газының (иприт) мутагендік әсерін байқады: Ш.Ауэрбах, Д.Рабсон
Формальдегид пен этилениминнің мутагендік қасиетін тапты: И.А.Рапопорт
Хромосома санының еселеніп көбеюі: Полиплоидия
Өсімдіктер селекциясындағы полиплоидияның түрі: Автополиплоидия
Әр түрге жататын организмдердің хромосомалар жиынтығының бірігуі нәтижесінде пайда болады: Аллополиплоидия
Бидай мен жабайы бидайықты будандастырған: Н.В.Цицин
Орыс селекционері В.С.Пустовойттың алған сорты: Күнбағыстың майлы сортын
Безостая-1 сортын шығарған ғалымның аты кім: П.П.Лукьяненько
Жоғары сапалылығымен ерекшеленетін Саратов-29 жаздық бидайын шығарған: А.П.Шехурдин, В.Н.Маманов
Бидай мен қарабидайды будандастыру арқылы алынған мәдени өсімдік: Тритикале
Адамға қажет өнімдерді биологиялық обьектілердің көмегімен өндіру: Биотехнология
Жануарлар селекциясындағы негізгі әдіс:Туыстық, туыстық емес, алыстан будандастыру
Қазақстанда қант қызылшасы мен кендірді биологиялық сұрыптау жағынан ғылыми тұрғыда сипаттаған алғашқы ғалым: К.Мыңбаев
Алыстан будандастыру әдісімен дүние жүзінде алғаш рет алынды:Арқар-меринос қойы
Дүниежузілік әйгілі арқар-меринос алынған сұрыптау әдісі: Әріден будандастыру
Дата добавления: 2021-06-02; просмотров: 83; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!