Зат алмасу мен энергия айналымы 18 страница
Жұлынның рефлекторлық қызметі: Қозғалысты басқару
Жұлын мен мидың сыртындағы қабықша:3 түрлі - қатты,торлы,жұмсақ
Жұлын мен ми арасындағы байланыс үзіледі:Омыртқа жотасы сынғанда
Қимыл нейрондарының аксондары: Алдыңғы түбір
Қимыл нейрондары арқылы импульстар ... өтеді: Жұлыннан бұлшықеттерге
Орталық жүйке жүйесіне өтетін қозу: Жұлынның артқы түбірі арқылы
Жұлынның қозғаушы нейрондарына қозукеледі:Үлкен ми сыңарларының қыртысынан
Жұлынның рефлекстік қызметі:Бұлшықеттердің сыңарларының қыртысынан келеді
Бір-бірімен ретті байланысқан рефлекстік реакциялардың тізбегі: Акселерация
Мидың құрылысы
Қозу мен тежелудің жүретін жері: Мида
Мидың орташа салмағы: 1300-1400 гр
Мидың сұр заттарының тұтас орналасуын: Ядро деп атайды
Ми қыртысында мынадай жасушалар болмайды: Ақ зат
Ми бөлімдері өзара байланысады: Өткізгіш жолдар арқылы
Ми қарыншалары дегеніміз: Ми сұйықтығымен толтырылған қуыстар
Ми бөліктерін байланыстыратын қарынша саны: 4
Орталық жүйке жүйесінің ең жоғарғы бөлімі: Ми қыртысы
Ми бағанасына кіретін бөлігі: Сопақша ми, ми көпірі, мишық, ортаңғы ми
|
|
|
Бас ми бағанының құрамына кірмейтін: Үлкен ми сыңарлары
Адам миының бөлімдері: Ми діңі, мишық, үлкен ми сыңарлары
Ми діңіне жататындар:Сопақша, ми көпірі, ортаңғы, аралық ми
Ми ұрықтың даму ерекшеліктеріне байланысты: 5 бөлінеді
Жұлынның жоғарғы шеті жалғасады:Сопақша ми
Құрылысы мен қызметі жұлынға ұқсас ми бөлігі: Сопақша ми
Сопақша мидың ұзындығы: 2,5-3 см
Сопақша мидағы рефлекстер:Тыныс алу, асқорыту, қорғаныш, жүрек-қантамырлар жұмысын реттеу
Қорғану рефлексіне жатады: Түшкіру, жөтелу,құсу,жыпылықтау,жас бөлу
Асқорыту рефлекстері – сору, жұту, бездерінің қызметін реттейтін ми бөлімі: Сопақша
Адам ағзасында тыныс алу орталығы орналасқан:Сопақша мида
Тыныс алу мен жүректің тоқтауы мүмкін:Сопақша ми зақымданса
Артқы миға жататындар: Мишық, ми көпірі
Ми көпірі байланыстыратын ми бөлімдері:Сопақша ми, ортаңғы ми
Ми көпірінің жүйке жасушалары қабылдайды: Беттің терісінен,тілден келетін хабарларды
Сілекей, жас бездері, шайнау, ымдау, бұлшықеттерінің жұмысын реттейді: Ми көпірі
|
|
|
Мишық орналасады:Сопақша ми мен ми көпірдің артқы жағында
Мишық рефлексі:Дене тепе-теңдігі, бұлшықеттердің үйлесімді жиырылуы
Мишық жарақаттанса:Адамның аяқ-қолы тез шаршайды, тепе-теңдік бұзылады
Егер мишық жарақаттанса: Қоғалыс, тепе-теңдік, сөз бұзылады
Ортаңғы ми қызметі Бағдарлау рефлекстері, бұлшықет тонусы, қарашық, басты бұру
Артқы ми мен аралық мидың арасында орналасқан: Ортаңғы ми
Жарық пен дыбыс тітіркендіргіштерін тез бағдарлауды реттейді:Ортаңғы ми
Мидың теріде пигмент түзілуін реттейтін бөлімі: Ортаңғы ми
Ұйқы және сергектікті реттейтін орталық: Ортаңғы мидың гипоталамус бөлігі
Ортаңғы мидың гипоталамус бөлігінің алдыңғы ядролары: Ұйқы орталығы
Ортаңғы мидың алдыңғы жағында жатады: Аралық ми
Көру,дәм сезу, есту рецепторларды қабылдайтын: Аралық ми
Ағзаның ішкі ортасы,дене температурасы,тынысалу,қан қысымының тұрақты болуы:Аралық миға байланысты
|
|
|
Қозу үлкен ми сыңарларының қыртысына өтеді: Аралық ми арқылы
Ми бағанасынан тарайтын жүйкелер саны: 12 жұп жүйке
Ми қыртысының қалыңдығы: 2-3мм
Үлкен ми сыңарлары құралған: Сұр және ақ заттан
Үлкен ми сыңарларының сыртындағы сұр заттың қыртысындағы нейрондар: 14 миллиард
Үлкен ми сыңарларының беті: Сайлы, қатпарлы, жүлгелі
Жоғарғы дәрежелі жүйке қызметін реттейтін жүйке жүйеснің бөлімі: Үлкен ми сыңары
Жоғарғы жүйке жүйесіне жатады:Ойлау, сөйлеу, есте сақтау қабілеттері
Мінез-құлық тәлім тәрбие, сөйлеу, есте сақтау, ойлау әрекеттері тікелей байланысты: Үлкен ми сыңарына
Үлкен ми сыңарларының қызметі: Бейнелеу, шығармашылық, абстрактілі ойлау
Үлкен ми сыңарларының шүйде бөлігінде орналасатын аймақ: Көру
Үлкен ми сыңарларының есту аймағы орналасатын бөлік: Самай
Үлкен ми сыңарларының сезу-қимыл аймағы орналасады: Маңдай, төбе бөлігінде
Дәм сезу, иіс сезу үлкен ми сыңарларының мына бөлігінде орналасқан: Маңдай бөлімінде
|
|
|
Үлкен ми сыңарларының қимыл-қозғалысын реттейтін орталығы: Төбе бөлімінде
Мидың торлы қабығы мен жұлын қабығының қабынуынан болатын ауру: Минингит (делбе)
Жүйке ауруларын емдейтін дәрігер:Невропатолог
Мидың жұмысын зерттеу әдісі: Электроэнцефолография
Жүйке жүйесін шаршаудан қорғау: Дене еңбегі мен ой еңбегін кезетестіру
Мидың қантамырдары тарылса: Бас айналады
Мидың қозуын күшейтеді: Никотин
Ішімдіктің әсерінен жүйке жасушалары: Әлсірейді, әрі тез тозады
Ми сыңарларының жүйке жүйесіндегі зат алмасуды қамтамасыз ететін: Ми сауытының толы екі қуыс ұсақ қантамырлары
Мидағы тыныс алу орталығын қоздыратын қандағы зат: Көмірқышқыл газы
Сезім мүшелері– анализаторлар
Организмнің сыртқы ортамен байланысын қамтамасыз ететін мүше: Сезім мүшелері
Сенсорлық жүйенің екінші атауы: Анализатор (сезім мүшелері)
Тітіркенуді қабылдайтын рецепторлар: Анализатор
Анализатор бөліктері: 3
Анализатордың бөлімдері:Қабылдаушы, өткізгіш, орталық
Сезімтал жүйкелер жиынын анализатор деп атаған: И.П.Павлов
Адамдағы сезім мүшелерінің саны:5
Сезім мүшелері: Көз, құлақ, тіл, тері, мұрын
Иіс рецепторлары орналасады: Мұрын қуысында
Иісті қабылдайтын рецепторларды орналасады: Мұрын қуыстарының кілегейлі қабықшасының жоғарғы бөлігінде
Дәм сезу рецепторларының орналасуы: Тілде
Тіл сезеді:Ащы, тәтті, қышқыл және тұзды
Тілдің орталық артқы бөлігі сезеді:Ащыны
Тілдің ұшы сезеді: Тәттіні
Тілдің ұшы мен жиегі сезеді: Тұздыны
Тілдің жиегі сезеді:Қышқылды
Сипап сезу мүшесі: Тері
Есту мүшесі: Құлақ
Құлақ тұрады: 3 бөліктен
Есту мүшесінің бөлімі: Сыртқы, ортаңғы, ішкі
Сыртқы құлаққа жатады:Құлақ қалқаны, сыртқы дыбыс жолы
Құлақ қалқаны: Ауадағы дыбыс тербелістерін сыртқы дыбыс жолына бағыттайды
Сыртқы құлақтың қызметі: Дыбыс тербелісін ішке бағыттайды
Құлық бөлетін құлақ бөлімдері бездерінің орналасуы: Сыртқы дыбыс жолында
Құлақ құлығының қызметі: Шаң-тозаңнан және микробтан қорғайды
Сыртқы құлақты ортаңғы құлақтан бөліп тұрады: Дабыл жарғағы
Дабыл жарғағынан кейін басталады, самай сүйегінің ішінде орналасады: Ортаңғы құлақ
Ортаңғы құлақтың құрылыс ерекшелігі: Есту сүйекшелері орналасады
Орталық құлаққа жатады: Үш дыбыс сүйекшелері
Ортаңғы құлақтың қуысындағы дыбыс сүйекшелері: Балғашық, төс, үзеңгі
Балғашық сүйегінің жіңішке шеті байланысады: Дабыл жағағымен
Балғашық сүйегінің жуандау шеті байланысады: Төс және үзеңгі сүйектерімен
Орталық құлақ есту түтігі арқылы жалғасады: Жұтқыншаққа
Адам жұтынғанда және есінегенде ортаңғы құлақ ашылады: Жұтқыншаққа
Ішкі құлаққа жатады: Ұлудене, үш жарты иірім өзекшелер
Ішкі құлақта орналасады: Шытырман, вестибула аппараты
Адамның тепе-теңдік мүшесі (вистибула) орналасқан: Ішкі құлақта
Есту мен тепе теңдік мүшелері:Шытырман
Есту рецепторлары орналасқан құлақ бөлімі: Ішкі құлақ
Қозуды есту жүйкесіне өткізеді: Ұлулы денедегі сезімтал жасушалар
Ішкі құлақтағы қуыстар мен иірім өзекшелерден түзілген күрделі жүйе:Сүйектішытырман
Жарғақты шытырманның ішінде болатын сұйықтық:Лимфа
Есту рецепторының жұмысының бұзылуы:Үнемі қатты музыка тыңдау
Суық тиіп, қабыну ішкі құлаққа таралғанда: Керең болады. Ұлулы дене зақымданады
Естімей қалушылық себебі:Рецопторлар мен есту орталығының зақымдануынан
Тұмаумен ауырғанда микроорганизмдердің әсерінен құлақтың қабынатын бөлімі: Ортаңғы
Дыбыс қаттылығы өлшенеді: дБ (децибел)
Көздің құрылысы
Сыртқы ортадан қабылданатын ақпараттын 80-90% ... арқылы: Көру
Көру мүшесі:Көз
Көз алмасының пішіні: Дөңгелек
Көз алмасы тұрады: 3 түрлі қабықшадан
Көздің сыртқы қабаты:Ақ қабық,қасаң қабық,
Көз алмасының сыртқы қабықшасы тұрады: Тығыз, қалың дәнекер ұлпасынан
Көздің ақ қабығының қызметі: Көз алмасына пішін береді
Көздің ақ қабығының алдыңғы жағы: Қасаң қабық
Көздің қасаң қабығы: Жарықты еркін өткізеді
Көру бұршағының сыртында орналасып,оны қорғап тұратын көздің мөлдір бөлігі:Қасаң қабықша
Қасаң қабық пен көз бұршағының арасы ... толтырылған: Сулы ылғалмен
Көз алмасының ортаңғы қабықшасы:Тамырлы қабық
Көзді қоректік заттар мен оттекпен қамтамасыз ететін:Тамырлы қабығы
Көздің тамырлы қабықшасының алдынғы жағы:Нұрлы қабықша
Көздің нұрлы қабықшасы:Пигменттерге бай
Нұрлы қабықшаның жарық өтетін жері (тесік):Қарашық
Көздің жарықта кішірейіп, қараңғыда ұлғаятын бөлігі:Қарашық
Көз қарашығының кішірейіп, ұлғаюы: Нұрлы қабықшадағы бұлшықеттің жиырылуы
Көз қарашығы орналасқан:Ортаңғы қабықтың нұрлы қабықшасының ортасында
Қарашықтың артқы жағында пішіні екі жағы да дөңес линзаға ұқсаған мөлдір дене: Көз
бұршағы (хрусталик)
Көздің ішіне өтетін жарықтың күшін реттейтін мүше: Көз бұршақ
Жарықты шағылыстыру қасиетін көретін заттың қашықтығына байланысты өзгертіп отыратын бөлік:Көз бұршағы
Көздің күн сәулесін торлы қабыққа шоғырландыратын бөлігі: Көз бұршағы
Көз алмасының ішкі бөлігін толтырып тұратын іркілдек сұйықтық:Шыны тәрізді дене
Көздің ішкі құрылысы күрделі қабығы: Торлы қабық
Көздің торлы қабығында жарыққа сезімтал рецепторлар:Құтышалар, таяқшалар
Торлы қабықта болатын жасуша түрлері:Құтыша,таяқша
Қас қарайғандағы жарық сезетін рецепторлар: Таяқша
Таяқшалар сезімталдығы байланысты:Родопсинге
Көздің торлы қабағындағы жарыққа сезімтал рецепторлар:Құтышалар
Заттың пішіні мен түсін ажырататын көздің:Құтышалары
Көздің ішкі қабығында жарықты жақсы сезетін жасушалар орналасқан:Сары дақта
Көздің тор қабығында құтышалардың жиынтығынан түзілген:Сары дақ
Көздің ішкі қабықшасында сары дақтар түзіледі:Колба тәрізді жасушалардын
Көздің ішкі қабағында жарықты сезетін жасушалар болмайды:Соқыр дақта
Көздің мимен байланыстыратын көру жүйкесі шығатын жер: Соқыр дақ
Көздің қосымша мүшелері: Қас, қабақ, кірпік, жас бездері, көз алмасы бұлшықеттері
Көзді шаң-тозаңнан, жарқыраған жарықтан қорғайтындар: Кірпік, қабақ
Аққан терді көздің ішіне жібермейтін мүше:Қас
Дата добавления: 2021-06-02; просмотров: 91; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!