Зерттеу хаттамасына мысал келтірейік. 7 страница
Бастысы — есте сақтаңыз: күйзелістен қашпау керек — өз-өзін ұстау қажет. Мәселен күйзеліс деген бізбен болған жағдай емес, бұл қандай да бір жағдайға қалай қарағанымыз. Ал күйзеліс симптомдарынан арылу үшін мынаны пайдаланыңыз: 1. Өз-өзіне гипноз жасау (бұл күйзелістен арылудың бірден-бір тәсілі) 2. Аутогенді жаттығу 3. Жеке күнделік бастау 4. Медитация (бұл күйзелістен арылудың ең жақсысы) 5. Йога – бұл тек күйзелістен арылуға ғана емес, жалпы организмді гармонияға келтіреді. 6. Дем алу жаттығулары 7. Ойындар (тек үстелдегі немесе компьютерді жай ойындар, азарттық ойындар тек күйзелістен арылтып қана қоймай, кейде кедергі келтіруі мүмкін) 8. Секс 9. Күлкі 10. Биологиялық кері байланыc 11. Музыкалық терапия 12. Жаяу серуендеу 13. Бау-бақшадағы жұмыс 14. Тайм -Менеджмент немесе жеке уақытын басқару 15. Жақсы көретін музыканы тыңдау 16. Дұрыс тамақтану 17. Адамдармен сөйлесу техникасын үйрену 18. Ароматерапия 19.Кофені және кофеині бар сусындарды ішуді азайту 20. Алкогольді шектеп ішу (асыра ішпеңіз!) 21. Көк чай 22. Теледидар бағдарламаларын және фильмдерді көру Алдын-ала ескерту! Күйзеліс жағдайлары жиі болған кезде гипертонияны болдырмау үшін күні бойы күре тамырдағы қан қысымын өлшеу қажет және егер ұзақ уақыт бойы күйзелісте болсаңыз маманға жолығу керек. Бұл не? Біз бәріміз білетініміздей, жылау – бұл күйзелткіш стрессті жеңілдететін эмоцианалды жеңілдеу. Бұл байланыстың ең бірінші әрекеттерінің бірі. Кішкентай бала үшін жылау бүкіл әлемге өзінің наразылығын білдірудің амалы болып табылады. Барлық адам өмірінде бір рет болса да жылаған. Кез-келген адам көз жасына ерік бергеннен кейін ішкі жан дүниесінің жеңілдеп қалатынын біледі (кішкентай бала немесе ересек адам жылағаннан соң тез ұйықтап қалады). Бұл реакция адам ағзасының физиологиясына байланысты. Адам жылаған кезде оның ағзасынан тыныштандыратын зат бөлінеді. Ондай жағдайда қасында қайғысын бөлісетін адамның болғаны дұрыс. Есіңізде болсын! Егер адам көз жасын тыйса эмоцианалдық жеңілдемейді. Ішкі күйзеліс жағдайы созылған кезде адамның физикалық және психикалық денсаулығына қауіп төнуі мүмкін. «Қайғыдан есін жоғалтыпты» деп бекер айтпайды. Белгілері: - жылайды немесе жылауға дайын тұрады; - ерні дірілдейді; - көңіл күйінің бәсеңдеуі байқалады; - байбаламнан айырмашылығы іс әрекетінде қозу болмайды. Егер қасында болсаң. Көз жасы – өз сезімін сыртқа шығарудың бір түрі. Бұл жағдайда жылап жатқан адамды тыныштандырып керек емес. Бірақ, бір жағынан жылап жатқан адамның жанында болып көмектеспеген дұрыс емес. Көмек қалай көрсетілу керек? Жылап жатқан адамға қол ұшын беруге дайын екеніңізді білдіре алсаңыз жақсы. Көмекті тек сөзбен ғана жеткізбейді. Ол адамның қасына келіп, басынан, арқасынан сипап, оған өзіңіздің жанашырлығыңызды байқатып, арқашанда көмектесуге дайын екеніңізді білдіруге болады. «Жейдесіне жылау», «иығына жылау» деген сөздерді есіңізде сақтаңыз. Жылап жатқан адамның қолынан ұстауға болады. Кейбір жағдайларда созылған қол айылған мың сөзден де артық болады. Бұл не? Агрессиялық жағдай – бұл адам организмінің ішкі жоғары деңгейлі күйзелісін түсіретін әдістердің бірі. Ашу-ыза немесе агрессия көп уақытқа созылып, адамның өз жағдайына және қоршаған ортаға әсерін тигізеді. Белгілері: - Ашулану, көңіл толмаушылық, ызалану (кез-келген болмашы нарселерге бола ренжу); - Жанындағы адамдарға жұдырықпен немесе әртүрлі заттармен қол жұмсау; - Сөзбен балағаттау, айғай; - Бұлшық еттік күшеюі; - Қан қысымының көтерілуі. Қасында болсаң қандай әрекет жасау керек? Айналадағы адам санын азайту қажет. Зардап шеккен адамның ішкі күйін сыртқа шығаруға мүмкіндік беріңіз (мысалы, сөзбен айтып салу немесе жастықты ұрғылау). Жоғары физикалық күш түсетін жұмыс беріңіз. Өзіңіздің жамандық тілемейтініңізді блдіріңіз.Зардап шекен адамның ойымен келіспесеңіз де оны кінәламаңыз, керісінше оның қылығы жайында әңгімелесіңіз. Бұлай жасамасаңыз оның агрессиясы сізге ауысуы мүмкін. «Сен қандай адамсың?» деген сөзді айтуға болмайды, оның орнына «Сен қатты ашулысың, сенің бәрін қиратқың келеді. Екеуміз бірге бұл жағдайдан шешім табуға тырысайық» деген сөздерді айтыңыз. Жағдайды күлкілі нәрселермен немесе күлкілі қылықтармен өзгертуге тырысыңыз. Агрессия жазаланудан қорқу кезінде тыйылуы мүмкін, егер: - агрессиялық жағдайдан пайда табу мақсаты болмаса; - жазалану түрі қатты болса және жазаның қолданылу мүмкіндігі жоғары болса. Соңында айтқымыз келетіні, қайғылы оқиғадан кейін зардап шекен адамға дер кезінде қол ұшын беру оған көп көмегін тигізеді, сонымен қатар оның болашақта тұйық қорқу, жазықтылық және ашынушылық шеңберіне түсіп қалудан қорғайды. Үрей – бұл адамның негативті оқиғаны күтуі, орнықсыз көңіл-күйі, түсіндіруге келмейтін күйі. Үрейленген адам жаман қылықтарға бармайды немесе оны жаман іс – әрекетке итермелемейді. Егер қасында болсаңыз: - үрейленген адамды сөзге тартып, оның неден қорыққанын түсіну өте маңызды. Бұл жағдайда адам өзінің неден қорыққанын түсініп, тыныштанады. - жиі адам болып жатқан жағдайдан хабарсыз болғанда үрейленеді. Бұндай жағдайда жоспар құрып, қайда, қашан, не үшін екені туралы ақпарат жинауға тырысу керек. - адамды ақыл-оймен жасалатын еңбекке алдандыру керек: оқу, жазу және т.б. Егер ол осындай жұмыстармен айналысса, оның бойындағы үрей бәсеңдейді. - физикалық еңбек, үй шаруасымен айналысу адамды алдандырудың жақсы бір түрі. Мүмкіндік болса, жаттығу жасап, жүгіруге болады. Ступор – адам организімінің қорғалу реакцияларының бірі. Бұл күй қатты жүйке шайқалуынан адамның өмір сүру жолында көп күш жұмасап, қоршаған ортамен араласуға халі болмағанда пайда болады. Ступор бірнеше минуттар мен сағаттарға созылуы мүмкін. Сондықтан, зардап шегуші бұл күйді ұзақ уақыт кешсе, оның бойындағы күш-қуаты таусылады. Себебі, ол қоршаған ортамен қатынас жасамаған соң, төтіп тұрған қауіпті сезбейд. Қасында болсаң қандай әрекет жасау керек? Айналадағы адам санын азайту қажет. Зардап шеккен адамның ішкі күйін сыртқа шығаруға мүмкіндік беріңіз (мысалы, сөзбен айтып салу немесе жастықты ұрғылау). Жоғары физикалық күш түсетін жұмыс беріңіз. Өзіңіздің жамандық тілемейтініңізді блдіріңіз.Зардап шекен адамның ойымен келіспесеңіз де оны кінәламаңыз, керісінше оның қылығы жайында әңгімелесіңіз. Бұлай жасамасаңыз оның агрессиясы сізге ауысуы мүмкін. «Сен қандай адамсың?» деген сөзді айтуға болмайды, оның орнына «Сен қатты ашулысың, сенің бәрін қиратқың келеді. Екеуміз бірге бұл жағдайдан шешім табуға тырысайық» деген сөздерді айтыңыз. Жағдайды күлкілі нәрселермен немесе күлкілі қылықтармен өзгертуге тырысыңыз. Агрессиялық көңіл-күй жазаланудан қорқу кезінде тыйылуы мүмкін, егер: - агрессиялық жағдайдан пайда табу мақсаты болмаса; - жазалану түрі қатты болса және жазаның қолданылу мүмкіндігі жоғары болса. Соңында айтқымыз келетіні, қайғылы оқиғадан кейін зардап шекен адамға дер кезінде қол ұшын беру оған көп көмегін тигізеді, сонымен қатар оның болашақта тұйық қорқу, жазықтылық және ашынушылық шеңберіне түсіп қалудан қорғайды. Қорқыныш – бұл шын немесе адам ойындағы қорқыныштан туған қауіптен пайда болған адам бойындағы өзін-өзі қорғау инстинкті негізіндегі жағдай. Қорқыныш субектілік жіне обектілік себепке ие. Қорқыныш жеке адамдарда және топтар мен көптеген массаларда болады. Жанында болсаң не істеу керек? - Қорыққан адамды жалғыз қалдырмау қажет. Жалғыз қорқыныш сезімін сейілту мүмкін емес. - Адаммен қорыққан заты туралы әңгімелесіңіз. Қорыққан нәрсесі туралы сөйлескен дұрыс емес деген пікір бар. Бірақ ғалымдар қорыққан адамның өз қорқынышы туралы әңгімелессе, ол соншалықты жоғары емес екендігін түсінетінін ертеде зерттеп көрсеткен. Сондықтан, адам өз қорқынышын айта бастағанда, оны тыңдап, сол тақырыпта сөйлесіңіз. - Адамды «Бұл туралы ойлама!», «Бұл назар аударатын зат емес», «Бұл ақымақтылық» және т.б. деген сөздерді айтпаңыз. - Қорыққан адамға әртүрлі жаттығулар жасатыңыз, мысалы, 1. Қолыңызды ішіңізге қойып, ақырын дем алыңыз, демнің қалай кеудеңізді, содан соң ішіңізді толтырғанын сезіңіз. Деміңізді 1-2 секундке ұстап тұрыңыз. Демді жіберіңіз. Басында ішіңіз, сонан соң кеудеңіз босайды. Бұл жаттығуды 3-4 рет қайталаңыз. 2. Терең демалыңыз. Деміңізді 1-2 секундке ұстап тұрыңыз. Ақырындап деміңізді босатыңыз. Демалып жатқанда 1-2 секундке пауза жасаңыз. Бұл жаттығуды 3-4 рет қайталаңыз. Егер адамға бұл жағдайда демалу қиынға соқса, онымен бірге жасаңыз. Бұл оның жалғыз емес екенін түсініп, қасындағы көмекті байқайды. - Егер кішкентай бала қорықса, онымен оның қорқынышы туралы сөйлесіп, онымен бірге ойнап, сурет салып, сазбалшықтан әртүрлі заттар жасап, онымен жұмыс жасаңыз. Бұндай жаттығулар баланың өз сезімін білдіруіне көмектеседі. - Адамды кез-келген іспен айналыстырыңыз. Бұл қылығыңызбен оны уайымнан көңілін бөлесіз. Есіңізде болсын – қорқыныштың пайдасы болуы мүмкін, (қауіпті нәрселерден құтылуға көмектескен кезде) сондықтан онымен сіздің қалыпты өміріңізге кедергі жасаған жағдайда ғана күресу қажет. Экстремалды жағдайдан кейін адам бойында өзіне ерік бермейтін жүйке дірілі пайда болады (адам өз қалауымен бұл дірілді тоқтатуға шамасы жетпейді). Осылай адам бойындағы қысымды шығарады. Егер бұл реакцияны тоқтатса, қысым іште қалып, адам бойында бұлшық еттерді ауыртады, содан соң гипертония, язва және т.б. сияқты аурулардың тууына әкеп соғады. Бұл жағдайдың негізгі көрсеткіштері: - діріл аяқ астынан пайда болады, оқиға болғаннан соң бірден немесе біраз уақыт өткеннен соң; - дене дірілі немесе жеке-жеке дене бөліктерінің дірілі басталады (ұсақ заттарды ұстай алмай қалады, темекіні тұтатуға да шамасы келмейді); - реакция көп уақытқа созылады (бірнеше сағатқа дейін); - содан соң адам қатты шаршағанын байқайды да, демалысты қажет етеді. Жанында болған жағдайда не істеу қажет? 1. Дірілді күшейту керек. 2. Зардап шеккеннің иығынан ұстап қатты жұлқыңыз. 3. Онымен сөйлесуді жалғастырыңыз, өйткені сіздің қылығыңызды дұрыс түсінбей қалуы мүмкін. 4. Реакция аяқталғаннан соң, зардап шеккенге демалуды қамтамасыз етіп, оны ұйықтату қажет. Зардап шеккенді құшақтап қысуға, жылы затпен қымтауға, оны тыныштандырып, өз-өзіңді бақылауда ұста деуге болмайды. 2.1.23. Психиатриядағы ургенттік жағдайлар (психомотрлық қозу, тамақтан бас тарту, суицидальдық әрекеттер). Психомоторлы қозу және агрессивті мінез-құлық мазасыздық, сананың шатасуы, қорқыныш, делирийді сүйемелдеуімен өткір психоздың ең жиі көріністерінің бірі. толқудың арттыру жекелеген түрлерін арасындағы айтарлықтай айырмашылық болуы, ол ең жоғары қарқындылығын жетеді әсер, ретсіз, инкогеренти ойлау болуы мүмкін. Қоздыру айтарлықтай метаболикалық өзгерістер, дене энергетикалық және пластикалық ресурстарды жұмсау, орта ми гипоксия әкеледі, жүрек-қан тамырлары, тыныс алу және басқа да жүйелерінің декомпенсация және өткір бұзылуының дамуына ықпал етеді. белгілі бір созылмалы психоз асқынуы күштеп мінез-себебі болып табылады; қауіпті (ешкімді өлтіруді бұйырды «дауыс» жағдайда) командасы елестеулер, интеллект немесе эмоциялар ақаудың фонында қудалау және қызғаныш, catatonia, disinhibition тарту (hypersexuality, агрессия) сандырағы бар болып табылады. Әсіресе қауіпті табанды әрекеттерінің немесе ойдан prosledovanii белгілі бір адамның айыпталушы және оған қарсы қуғын ( «өткізгішіне көздедік») болып табылады. Жедел жәрдем: - байлау құралдарын пайдалана отырып, физикалық шектеу; - нейролептиктер (аминазин, тизерцин, галоперидол, трифтазин) әдетте пайдаланылатын көктамырішілік немесе бұлшықетке енгізу; - транквилизатор (реланиум, диазепам, феназепам, седуксен). (Анорексия, catatonia, улану сандырағы) жеуден бас тарту - ұзақ аштықтан ацетон иісі шыгады, тері тургоры томендейди, гипотония, гипогликемия,конил-куйдин томендеуі болады,алсиздик өсіп шаршау байкалады. Бұл жағдайда, науқас ашық карсылык корсетип (, басын бұрып жемеуге арекеттенип, тістерін қысу тағамды түкіріп ) немесе шынайы ниетін жасыру үшін, жеуге арекет еткендей болатын жагдайлар кездеседи, содан кейін құсып тастайды. Жедел жәрдем: - дәрігерлер шұғыл түзету шараларын науқасқа түсіндіру керек; - тәбеті ашу ушин инсулин, нейролептиктер емдеу максатында колданады; - анаболикалык гормондар (Ретаболила) тағайындауға; - парентеральды тамақтану. Соңғы жылдары, кейде кофеин тері астына, диазепам (седуксен, реланиум) пайдалануга болады . Бұл оған тамақ ұсына отырып, ауызша науқаспен байланысқа тусуге болады. Суицид- психиатриялық практикада суицидтін ең жиі себебінбірі ауыр депрессия болып саналады. депрессия дерлік барлық науқастар өз зиянын тигізіп, өмірдің маганасыз екенін білдіреді, бірақ олардың кейбірі өзіне қол жумсау ушін белсенді қадамдарга барады. суицидтік әрекет әдетте - көп жағдайларда, мұндай әрекет қайталанып отырады. шизофрения жагдайында суицидтік мінез-құлық міндетті турде дауыс, Ипохондриялық, сандырағыққа байланысты болуы мүмкін. истерика сияқты жагдайлар жасөспірімдер мен тұлғаларда демонстрациялық іс- әрекет байқалады. Кез келген жағдайда, өзіне өзі қол жұмсау әрекеттері мемлекет карауында болып және шұғыл және дереу ауруханаға жатқызуды талап етеді. Жедел жәрдем: - күшті седативные: 25-75 мг диазепам levomepramazin- - 15-30 мг, quetiapine - 200-400 мг, тәулігіне литий карбонаты 900-1200 мг; - антидепрессанты: Амитриптилин - 50-100 мг бұлшық етке 100 mgvnutrimyshechno meliprpomin; - антипсихотики - Tisercinum 50-100 мг бұлшық етке. Бірінші миндетті турде емді омирине кауіп тондиретин жағдайды ескере иске асыру керек. Сонымен қатар басқа аурулардын жазылмай узақ созылылған жағдайларда суицидке себеп бола алады. Психомоторное возбуждение и агрессивное поведение одно из частых проявлений острейших психозов сопровождающихся тревогой, растерянностью, страхом, бредом. Нарастающее возбуждение стирает различия между отдельными его типами, оно может становиться хаотичным, мышление бессвязным, аффект достигает максимальной напряженности. Возбуждение ведет к значительным метаболическим изменениям, расходованию энергетических и пластических ресурсов организма, вторичной гипоксии мозга, способствует развитию декомпенсации и острых расстройств сердечнососудистой, дыхательной и других систем. Обострения некоторых хронических психозов являются причиной агрессивного поведения; опасность представляют больные с императивными галлюцинациями (в том случае если «голоса» приказывают убить кого-либо), бредом преследования и ревности, кататонией, расторможенностью влечении (гиперсексуальность, агрессивность) на фоне дефекта интеллекта или эмоций. Особенно опасны больные, которые настойчиво обвиняют в воображаемом проследовании или проступке определенное лицо и замышляют расправу над ним («преследуемый преследователь»).
Дата добавления: 2018-06-01; просмотров: 281; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!