Электр станцияларынын бiрiншi тiзбегiндегi аппараттар. Олардын топка болiнуi. Мысал келтiрiнiз.



Кернеуі 1000 В-тан жоғары кондырғыларда қолданатын электр аппараттары. Оларға мыналар жатады: 1. Коммутациялык аппараттар: айырғыштар, жүктемені ажыраткыштар, ажыраткыштар, балқыма сактандырғыштар, кыска тұйықтағыштар, бөлшектеуіштер. 2. Өлшеуіштік аппараітар: кернеу трансформаторы, кернеуді бөлетін сыйымдылық, ток трансформаторы. 3. Тоқты шектеуші aппapaттap: реакторлар, тоқты шектеуші кұрылғылар. Жоғары кернеулі ажыратқыштар - электр қондырғылардағы негізгі коммутациялық аппараттардың бірі. Ажыратқыштардың негізгі атқаратын жұмысы - электр тізбегіндегі жүкті кез келген режімде косу немесе ажырату (қалыпты режім, аппаттық режім, қысқа тұйықталу тоғын ажырату, т.б.).Жогары кернеулі ажыраткыштарға койылатын жалпы талаптар:- электр тізбегін сенімді ажырату; - ажырату куатының жеткіліктілігі;-тізбекті тез ажырату; -қайта қосу автоматын (АПВ) ажыратқыштардың құралымында қолдану; - әрбір фазаны бөлек басқаратын мүмкіндігінің болуы (кернеуі 110 кВ және одан да жоғары ажыратқыштар үшін); - жарылудан және өрттен қауіпсіздендіру; - құралымының қарапайымдылығы; -пайдалануға ыңғайлылығы; мөлшері, салмағының аздығы; монтаж жасаудың қарапайымдылығы; - жұмыс істегенде шудың болмауы. Электр тізбегін ажырату уақытына байланысты барлық ажыратқыштар (кернеуі 10ОО В-тан жоғары) екіге бөлінеді: 1. Электр тізбегін тез ажырата алмайтын ажыратқыштар (не быстродействующие). Олардың тізбекті ажырату уакыты:tмен.уақ = 0,1- 0,5 с; tтол.= 0,15-0,25 с;Электр тізбегін тез ажырата алатын ажыратқыштар (быстродействующие), Олардын уақыты: tмен.уақ = 0,03- 0,05 с; tтол. = 0,05-0,08 с; Ажыратқыштармен тізбекті тез косу мен ажыратудьщ улкен маңызы бар, Мысалы: ажыратқыштардың тізбекке қосылған кездегі параметрі: Uном=110 кВ, Iаж=15 кА, Uдог=5 кВ, t=0,02 с. Осы ажыраткышпен тізбекті ажыратканда бір периодқа тећ уақытта болшетін энергияныћ шамасы тљмендегідей болады:A= Iаж*Uдог*t =15*5*0,02=1,5 МВт, (4.33). Егерде тізбекті тез сөндірмесек жоғарыда көрсетілген энергия (1,5 МВт с) ажыраткьшты тез уақытта істен шығарады. Сондыктан, ажыратқыштарда арнайы доғаны сљндіретін камералар колданылады (4.26-сурет).

43. Коммутациялык аппараттардын жетектерi. Олардын турлерi. Ерекшелiктерi. Ондiрiсте пайдалануы. Мысал келтiрiнiз.Жогары кернеулі ажыратқыштарынын жетектеріЖетектер ажыратқыштарды қосуға, қосылған қалпында ұстап тұруға және ажыратуға арналған. Жетек ажыратқышты косқан кезде көп жұмыс атқарады. Мұндайда ол ажыратылатын серіппе кедергісіне, басқа да серіппелі түйіспе бөліктеріне, ажыратқьш механнзмінің үйкелісіне, ажыратқыштағы жетек берілісіне, майлы ажыратқыштың жылжымалы қозғалысына төтеп береді.Жетек ажыратқышты қосудың белгілі бір жылдамдығьш қамтамасыз етуі тиіс, өйткені баяу қосылған кезде желінің қысқа тұйыкталуы нәтижесінде түйіспелер балқып кетуі мүмкін. Демек, жетек қосьлған кезде үлкен қуат алуы тиіс, ал оның шамасы ажыратқыш типіне байланысты. Бұлай болмаған жағдайда ажыратылған кезде жетек шамалы ғана жұмыс істеп, негізінен жапқыш механизмді босатады, өйткені ажыратылу ажыратқыш серіппесі арқылы жүзеге асырылады.Пайдаланылатын энергия түріне карай жетек былайша бљлінеді: 1.Қол жетек; серіппелі жетек. 2. Электрлік (электромагниттік және электр қозғалткыштьир жетек. 3. Пневматикалық жетек; пневмогидравликалық жетек. Автоматты жетекте ажыратқышты қосылған қалпында ұстап тұратын ілгек шағын электромагниттің көмегімен жыпжып, қосымша күш түскенде немесе тізбек қысқа тұйықталғанда ол релемен тұйықталады.Электрлік және пневматикалық жетектер ажыратқыштарды басқаруды жүзеге асырады. Барлыкжетектер еркін жіктелетін механизмдермен жабдықталады. Автоматтықол жетегін, көбінесе қуаты аз ажыратқыштармен жабдыкталган шағын электр станциялары мен қосалқы станциялардаколданады. Олар карапайым, арзан болғанымен, ажыратқыштарды кашыктықтан басқаруға мүмкіндік бермейді. Көбінесе ПРБА (рычагты. блинкерлі, автоматты жетек) автоматты қол же тегі колданылады (ВМГжәне ВМ үшін). Электромагнитті жетектің құндылығына оның құралымының қарапайымдылығы, құнының арзандығын, сенімді жұмыс істейтіндігі, тезәрекет ететіндігін жаткызуға болады (ажыратқыш типіне қарай қосылу уакыты 0,18-ден 0,8 секундқа дейінгі аралықта ауыткиды) Электромагнитгі жетектін басты кемшілігіне ажыраткышты қоскан кезде, косылған орауыштардын тоқ тұтынуын жаткызуға болады. Ажыратылған орауыштың бұдан өзгешелігі - бірнеше ампершамасында ғана азғана тоқты тұтынады. Электромагнитгі жетектер тұрақты тоқпен жњмыс істейді. Ең көп тараған жетектін бірі - ПС-10 типті жетегі. Сыртқа орнату үшін электромагнитті жетекті арнайы шкафқа салады. Мәселен, шкафтағы жетекте ШПС-10 белгісі болады. Электромагниттік жетек тура әрекетгі жетектер тобына жатады. Оньщ жұмыс істеуіне керекті энергия үлкен қуатгы энергия  қорьнан алынады. Ажыратқышқа қосуға керекті күш болат өзекшемен (2) жасалынады. Электромагниттік орауыштан (3) ток өткенде болат өзекше (2), сол орауышқа (3) тартылады. Содан кейін өзекшенің штогы (1) иінтірек (рычаг) механизмдерінің ролигіне (5) тіреледі де оны жоғары көтереді. Бұл қозғалыстар шарнирлі рычагтар аркылы ажыратқыштың белдігіне (7) жеткізіледі де, ажыратқыш іске қосылады.Содан кейін ілгешек (4) қосылған механизмдерді сол қалпында ұстап тұрады.Ажыраткыш қосылғаннан кейін түйіспелер (6) электромагниттік қосу тізбегін айырады да,өзекше (I) төмен түседі. 4.35-суретте ПЭ-11 электромагниттік жетек қосылған қалпында көрсетілген. Ажырату процесінде тоқ электромагнитке (11) беріледі де, ағытқыш (9) рычаг қосылып тұрған механизмдердің рычагын қозғалысқа келтіреді. Сонда ролик (5) ілгешектен (4) шығып кетеді. Ажыратқьштың белдігі (7) ажырататын серіппенің әрекетінің нетижесінде тізбекті ажыратады. ПЭ-11 жетегінде басқаруға керекті көмекші түйіспелер (8) пайдаланылады. Қосатын және ажы­рататын электромагниттік орауыштар қысқыш арқылы (12) аккумляторлық батереялардан қоректенеді. ПЭ-11 жетегінде қолмен ажырататын иіні (рычагы 10) бар. Үй ішінде орнатылатын қуатты ажыратқыштар ПЭ-2,ПЭ-21, ПС-31 типті электромагниттік жетектерін,ал сыртқы қондырғыларда ШПЭ-44, ПІПЭ-38, ШПЭ-46 типті жетектерін қолданады. Электр қозғалтқышты жетекке ортадан тепкіш жетекті жатқызуга болады. Қозғалтқыш тізбекті қосу кезінде,жүгімен параллелограмм түрінде жасалған рычагтар жүйесін айналдырады. Ортадан тепкіш куштің әсерінен жүктер бытырап, паралеллограмм сығымдалады да, тарткышты төмен тусіріп, қозғалысты ажыратқыш білігіне береді. Қосылған қалпында барлық жүйе ілгекпен устатылады. Қосылу аяқталғаннан кейін қозғалтқыш автоматты түрде желіден ажыратылады. Ортадан тепкіш жетек өз бетімен ілінісетін механизммен жабдықталады. Ортадан тепкіш жетектер тұракты немесе айнымалы ток қозғалтқыштарымен камтамасыз етіледі. Олардың басты кемшілігі - қосылған кезде қуатты көп тұтынады және құралымы электромагнитті жетектерден күрделірек әрі едәуір кымбат, күтімді де көбірек қажет етеді. Баскару үшін ете ауыр майлы ажыраткыштарды пайдаланады. Пневматикалық жетектерде ажыратқыш арнайы бактан келген сығылған ауамен қосылады, ал бак орталық компрессор қондырғысынан келген ауамен толтырылады.Пневматикалык жетектердің негізгі құндылыгы мынада: 1.Құралымы қарапайым; 2. Өте сенімді жұмыс істейді; 3. Құны арзан;4.Пайдалануға қарапайым;5.Көлемі шағын:6.Қуатты аз пайдаланылады; Басты кемшілігі — сығылған ауа қондыргасын қажет етеді. Жоғары кернеулі кейбір ауалы ажыратқыштарда пневматика­лык жетек ажыратқыштың тұтас бөлігі болып саналады.4.9.10. Айырғыштар. Олардың түрлері және жетектеріЭлектр қондырғыларында қауіпсіз жұмыс істеуді қамтамасыз етудің маћызды шаралардың бірі - жұмыс істеуге тура келетін қондырғы бөліктерін кернеуде тұрған басқа қондырғы бөліктерінен сенімді ажырату болып саналады. Мүмкін болатын қателіктерге жол бермеу үшін мұндай ажырату, тізбектің үзілген тұсын анық көрсететін аппараттармен орьшдалуы тиіс. Мұндай аппаратқа айырғыпгтар жатады. Айырғыштардың доға өшіретін құрылғысы болмайтындықтан онымен тоқт ажыратуға болмайды, өйткені мұндай жағдайда олардьң түйіспелерінде электр доғасы пайда болада, Мқұндай ашық доға тек жабдықтарға ғана емес, жұмыс істейтін адамдарға да љте қауігггі. Сондықтан айырғыштарды қондырғылардьщ бөліктерін ажыратаыштармен алдын ала бліп тастағаннан кейін қосуға жене айыруға пайдаланады. Сонымен коса, айырғыштарда кернеуде тұрған қондырғынын жекелеген бөліктерін ауыстырьш қосу үшін пайдаланады. бірақта мұндай ауыстырып қосу кезінде айырғыштың түйіспелерінде доға пайда болмауы тиіс. Айырғыштар полюс саны бойынша бір полюсті және үш полюсті болып бөлінеді. Орнатылу түріне қарай – ішкі және сыртқы, орналасу әдісіне қарай – ішкі және сыртқы, орнатылу әдісіне қарай – пышағы тік және көлденең орналасқан болады. АЙЫРҒЫШТАР құрылымы бойынша мыналдай типтерге бөлінеді: 1. кескішті – пышақтары оқшаулатқыш осінің жазықтығында айналады. 2. Бұрылмалы – пышақтары оқшаулатқыш осінің жазықтығында перпендикуляр айналады. 3. Штепсельді - қосқанда және ажыратканда окдіаулатқыш- тың өз осінде қозғалады.Айырғыштарда жүмыстық пышақтармен қоса жерге қосыла- тьгн пышақтар да болуы мүмкін, ал мүньщ өзі жөндеу жүмыстары кезінде коидьфғы бөліктерінің фазасын қысқа түйыктауга және жерге косуға пайдаланады (4.36-сурет).ТМД зауыттарында барлық кернеуге арналған, ішке және сырт- ка орнататын айырғыштар жасалынады. Сыртка орнатылатын айырғыштар қолайсыз ауа райыыда (шаң, ылғал) жұмыс істеуге арналғандыкган, мехникалык төзімділігі жоғары оқшаулатқышы болуы тиіс. Энергетикалық өндіріс орындары шығаратын сыртта орнату- ға арналған айьфғыштардьщ ең көп тарағаны - пышактары окшау- латкыш жазығында айналып тұратын кескіш. PJIHI сыртта орнатуға арналған желіпік түйіспелі айырғыш. РЛНЗ - жерге қосылатын бір немесе екі пышағы бар айырғнш. РВО - ішке орнатьшатьш бір полюсті айыргыш.РВ - ішке орнатылатын үш полюсті айырғыш.

Айьфғыштарға шагын тоқтарды кос\та және ажыратуға рүксат етіледі. Атап айтқанда: 1. Кернеуі 10 кВ-ка дейін, қуаіы 750 кВт; кернеуі 35 кВт-ка дейін, куаты 20000 кВт; кернеуі 110 кВ-ка денін. қ\ аты 40500 кВт трансформатор токтарына арналган; 2. Ауа желісінің сыйымдылық зарядты тоғына косуға болады. Желінің сыйымдылық тоғының ажыратылуының шектеу мү"мкіндігі оның кернеуіне және желіден айыру типіне байланысты; 3. Трансформатордьщ шағын магнитгелінген тоғын косуға болады; 4. Жннақтауніы шиналарынын сынымдылык шгы тексершеді. осыдан кейін тексерілген шиналарға токты ажыраткьшггармен беруге болады; 5. Бейтарап нүктелері бар трансформатордар мен доғаиы ешіретін орауыштардың тізбектеріне; 6. Айырғыштарға кернеу айырмашьшығы номішадь шамадан 12% аспайтын жағдайда, желілердегі теңестіру тоқтарьш; 7. Жерге туйықталу токтары: кернер 35 кВ-тан аспантын же* ліде ток 5А-ден және 10 кВ желіде 10 А-ден аспактын жағдайда; 8. Кернеуі 10 кВ-тан аспайтын желйердегі жүмыстык гоктъщ шамасы 15 А-дан аспағанда.4.9.12. Айырғыштар жетеістеріЖетектерді колдану өндірісте ажыраткьшггармен жүмыс істеу кауіпсіздігін арттырады, өйткені жетектерді айырғыштардан қашық орналастыралы, ал жабық тарату күрылгыларьшда жетек- терді баскару дәліздеріне шығарады. Баряык фазалар бір мезгіл- де қосылғандыктан және ажыратылғандықтан жетектердің өндірістегі операциясын женілдетіп, тездете түседі. Айырғыштарды баскару үшін: кол жетегін; электр козғалтқы- шы жетектерін; пневматикалык жетектерді қолданады. Ең көп тарағаны рычагты кол жетегі. Бұл номиналь тоғы 3000 А-ге дейінгі айырғъгагтарда колдднылады. Номиналъ тоғы 3000 А жене одан астам болатын ауыр айырғыштарды баскару үшін тиісті доңгалақты (червякты) қол жетегін колданады. Айырғьшггарды дистанциялык баскаруға тура келген жағдайда злектр козғалткыш және яневматикалык жетектрді қолданады. Электр қозғагггқыпггары күрделі, әрі кымбат, сондықтан қолмен басқару қиынға түсетін немесе мүдде мүмкін болмайтын жағдайда ғана оларды тек өте ауыр айырғъшггарды баскзруға колданады. Пневматикалык жетектер карапайым, жинакты, арзан, әрі кез келген айырғьгаітарға коддануға болады. Алайда, энергетшсалық зауыттар әзірше оны жасамай отыр. Жетектердін түрлері: ПР, ПРН, ПРНЗ - рычагты кол жетегі; ПЧ, ПЧН - червякты кол жетегі; ПТТВ - іілке орнатылатын электр козғалткышты же- тек; ГІДН - сыртка орнатылатын электр козғадткышты жетек.

44. Афтотрансформаторлар. Ерекшеліктері, Жұмыс істеу тәртібі, Өндірісте пайдалануы. Мысал ретінде автотрансформаторлардың схемасын келтіріңіз.

Кернеуі 110-1150 кВ электр қондырғыларда автотрансфорьаторлар кеңінен қолданылады.Себебі автотрансформаторды жай күштік трансформаторлармен салыстырғанда, олардың бірнеше артықшылықтары бар.Магниттік өткізгіштің мөлшері және оның массасы афтотрансформатордың типтік қуатымен анықталады.Ал ол қуат афтотрансформатордың номиналь қуатының бік қуаты яғни,  /  =( ) =

Мұнда ,  - трансформфция коэф.,  –тиімділік коэф.н.е типтік қуаттың коэф.Егерде  -кернеудің деңгейі  –кернеуіне жақын болса,онда азаяды.сол себепті афтотрансформаторлардың мөлшері, массасы және активті материалдардың шығыны,дәл сондай номинал қуаты бар жай күштік трансформаторлармен салыстырғанда аз болады.Сондықтан электроэнергетикада кернеуі 220/110 кв,330/150кВ, 500/220кВ, 750/330кВ афтотрансформаторларды пайдаланған тиімді де ұтымды.Үш орамды афтотрансформаторлар төмендегідей режімде жұмыс істейді:1.Афтотрансформаторлық режім,2.Трансформаторлық режім,3.Құрама режім.

Бірфазалық афтотрансформаторлардың ұстанымдық сұлбасы

45. ЖЭО-ң байланыс трансформаторларының қуатын және санын таңдап алу. Ерекшеліктері.

Трансформаторлар (автотрансформаторлар) типін таңдауда барлық электр қондырғыларына келесі ережелер сәйкес:а) әрқашан да үш фазалы трансформаторларға сүйену қажет, тек транспортты шектеулер мен олардың үлкен қуатты өндірілуі мүмкін емес жағдайда, жарты қуатты екі фазалы немесе үш бір фазалы трансформаторлар топтары қондырғыға орналастырылады;б) 21 а,б суретімен сәйкес үш кернеулі ТҚ бар жағдайда үш орамды трансформаторларды қолданған тиімді. 21, в суреттегідей екі кернеудегі берілетін қуаттар бір-бірінен жылдам айырылатын болса, екі орамды трансформаторларды қолдану үнемдірек болады.ЖК/ОК/ТК орамының қуаты бойынша үш орамды трансформаторлар үш жағдайда жіберіледі: 1)100%/100%/100%; 2)100%/67%/100%;3) 100%/100%/67%; Автотрансформаторларда орам қуаттары сәйкес болады:4) 100%/100%/50%;в) реверсивті режимде жұмыс істейтін трансформаторлар жүктеме кернеуінің реттеу құрылғыларын жабдықтау керек. Жоғары кернеулі екі тарату құрылғысын немесе блоктар сұлбасын байланыстыру үшін үш орамды трансформаторларды (автотрансформаторларды) қолдану жағдайында олар кернеу арасында реттеу кернеуін қарастыру қажет (орта есеппен, басқа (жоғары) кернеудегі реттелуі генераторлар қоздыруының өзгеру көмегімен іске асырылады. Трансформаторлар мен автотрансформатор санын таңдауында станциялардың тораппен байланысқан байланыс сенімділігі қарастырылуы қажет, ол жағдайда міндетті түрде резервтеу қажет және де станциялардың тораппен байланысының бұзылуы кезінде немесе тұтынушыларды қоректендіру процесі бұзылмас үшін, кемінде екі трансформаторды орналастыру қажет. Одан басқа, торапқа берілетін қуат, берілетін резервті қуаттан жоғары болса, кемінде екі трансформатор орналастыруы қажет.

46. Жел электр станциялары (ЖЭС). Ерекшеліктері, ЖЭС-дың Қазақстан энергетикасындағы алатын орны. Мысал келтіріңіз.

ЖЭС ауа массасының қозғалыс энергиясын пайдаланылады,қуаты шамамен 100-400 кВт.Қазіргі уақытта өндірісте қуатты жел агрегаттары дайындалуда.Мұндай қондырғылар ауыл шаруашылығында,шалғай аудандарда,матеорологиялық станцияларда және басқа да шаруашылықта пайдаланылады.Жел энергиясын қолдану оның жылдамдығына және бағытына байланысты.М-ы: желдің жылдамдығы 5-8 м/с та қалыпты,14м/с та күшті жел,20-25м/с та құйын, ал жылдамдығы 30м/с асатын жел дауыл еп есептелінеді.Кейбір уақыттарда желдің екпіні 100м/с жететіндігі байқалады.1989ж Қаз-ң Семей обл.да қуаты 12 кВттық үш жел энергетикалық қондырғылары іске қосылды.Қызылорда обл.да 150 жел энергетикалық агрегаттарын қондыру жұмысы басталды.Қазіргі кезде Талдықорған обл.да жел энергетикалық қондырғыларын іске қосу жұмысы жүргізілуіде.Жел үшін пайдаланылатын ЭС –ы сан жағынан аз,қуаты да нашар ж/е олардың жұмыс істеуі ауа райына тікелей байланысты.сондықтан ЖЭС кейбір арнаулы қажеттерге ғана қолдануға болады.Жел агрегатының жалпы құрылысы,жел қалақшалары,электр генераторы,тоқ өткізгіш,биік мұнара,электр энергиясын тарататын үй,найзағай қайтарғыштан тұрады.

47. Жоғары кернеулі ажыраттардағы доғаны сөндіретін қондырғылар. Оларды топқа бөлу. Схемалары. Өндірісте пайдалануы. Мысал келтіріңіз.

Жоғары кернеулі ажыратқыштар- электр қондырғылардағы негізгі коммутациялық аппараттардың бірі. Ажыратқыштардың негізгі атқаратын жұмысы- электр тізбегіндегі жүкті кез келген режимде қосу немесе ажырату (қалыпты режім, апаттық режім, қысқа тұйыұталу тоғын ажырату, т.б.). Жоғары кернеулі ажыратқыштарға қойылатын талаптар: электр тізбегін сенімді ажырату, ажырату қуатының жеткіліктігі, тізбекті тез ажырату, ұайта қосу автоматын ажыратқыштардың құрылымында қолдану, әрбір фазаны бөлек басқаратын мүмкіндігінің болуы, жарылудан және өрттен қауіпсіздендіру, құрылымының қарапайымдылығы, пайдалануға ыңғайлылығы, мөлшері, салмағының аздығы, жұмыс істегенше шудың болмауы. Барлық жоғары кернеулі ажыратқыштарды екі негізгі топқа бөлеміз: майлы ажыратқыштар және майсыз ажыратқыштар. Майлы ажыратқыштар өз кезегінде үлкен көлемді майлы ажыратқыштар және аз көлемді майлы ажыратқыштар деп екіге бөлінеді. Ажыратқыш ажыраған кезде контактілердің арасында электрлік доға пайда болады. Сол доғаны арнайы камераларда сөндіреміз. Жұмыс әрекетіне байланысты доғаны сөндіретін құрылғылар негізініде үш топқа бөлуге болады:

1. Өздігінен үрлемелі (автодтьем) доға сөндіретін камера. Мұнда газдың жоғары қысымы және үлкен жылдамдығы доғада бөлінетін энергияға әсерін тигізеді.

2. Трансформаторлық майды күшпен үрлейтін құрылғы. Мұнда майды арнайы гидравликалық механизмдермен ажыратқыштың түйіспелеріндегі доғаға күшпен жеткізеді.

3. Магниттік үрлемелі доғаны сөндіретін камера. Мұнда доға электромагниттік өрістің әсерінен тар каналға немесе саңлауларға жеткізіледі де , сөндіріледі.

48. Синхронды генераторларды параллельдік жұмысқа қосу тәртібі, қойылатын талаптар. Мысал ретінде электрлік схеманы келтіріңіз.

Электр станцияларында бірнеше синхронды генераторларды параллельдік жұмысқа қосудың мақсаты болып станция жұмысының сенімділігін жоғарылату және де тұтынушыларды үздіксіз электрмен қамтамасыздандыру болып табылады. Синхронды генераторларды параллельдік жұмысқа қосу үшін келесі шарттарды орындау қажет:

1) Қосылатын машинаның кернеуі желі кернеуіне немесе жұмыс істеп жатқан машинаның кернеуіне тең болуы керек;

2) Қосылатын генератордың жиілігі желі жиілігіне тең болуы керек;

3) Қосылатын машинаның барлық фазалар кернеуі желі фазаларының кернеуіне немесе жұмыс істеп жатқан машинаның фазаларының кернеуіне фаза бойынша қарама қарсы болуы керек;

4) Үшфазалы синхронды генераторды параллельдік жұмысқа қосу үшін қосылатын машина мен желі фазаларының біркелкі алмасуын қамтамасыз ету қажет. Синхронды генераторды параллельдік жұмысқа қосу дайындығын келесідей жүргізеді. Бірінші ретті қозғалтқышты айналысқа келтіріп оның айналу жылдамдығын номинал мәнге жуық мәнге келтіреді. Содан соң генераторды қоздырады да, статор қысқыштарына қосылған вольтметрдің көрсеткішіне қарап машинаның кернеуін коздыру тізбегіндегі реостат арқылы желі кернеуіне теңестіреді. Жиілікметрдің көрсеткіштерін бақылай отырып, бірінші ретті қозғатқыштың реттеуіші көмегімен машина жылдамдығын генератор жиілігі желі жиілігіне тең болатындай реттейді. Осылай бірінші және екінші шарттар орындалады. Үшінші шартты орындау үшін және жиіліктерді толық теңестіру үшін фазалық шамдар қолданылады. Бірфазалы тоқ машинасына арналған фазалық шамдар екі сұлба бойынша қосылады: сөну үшін және жану үшін. Желі фазалары мен машина фазалары сәйкес келгенде, а сұлбасы бойынша қосылған шам сөніп қалады, ал б сұлбасы арқылы қосылғанда шам жақсы жанады. Сол уақытта генератордың рубильнігін қосу керек.        

4.

5. Фазалық шамдардың қосылу сұлбалары

6.

49. Комплектілі трансформаторлы қосалқы станция. Ерекшелігі. Пайдалану мүмкіндігі. Өндірісте пайдалануы. Мысал келтіріңіз.

Трансформаторлық қосалқы станция- айнымалы токтағы кернеуді өзгерту үшін, электр энергиясын тарату үшін қолданылатын электрлік құрылғы. Трансформаторлық қосалқы станциялар жоғарылататын және төмендететін деп бөлінеді. Жоғарылататын трансформаторлық қосалқы станциялар генераторлардан шығатын айнымалы токтағы кернеуді алыс ара қашықтықтарға жіберу үшін жоғарылатады. Ал төмендетуші трансформаторлық қосалқы станциялар бірінші реттік кернеуді аз шамадағы екінші реттік кернеуге айналдырады. Трансформаторлық қосалқы станцияларды зауыттарда жасайды да, орнату орнына жинақталған немесе бөлек блоктар ретінде жеткізеді. Мұндай трансформаторлық қосалқы станцияларды комплектілі трансформаторлық қосалқы станциялар деп атаймыз. Комплектілі трансформаторлық қосалқы станцияларды атқару өызметіне байланысты: бетондық корпуста, сэндвич типті панельде, металдық корпуста деп бөлеміз. Құрылымына байланысты: коридорлы және коридорсыз едп екіге бөлеміз. Және де комплектілі трансформаторлық өосалқы станцияларды оларды қолдануына байланысты да бөлеміз: қалалықғ райондық, жергілікті, және негізгісі төмендетуші.Осы қосалқы станциялардың бір- бірімен байланысы келесідей: райондық трансформаторлы өосалқы станция электр беріліс желісінен электр энергиясын қабылдайды, сосын оны негізгі комплектілі трнсформаторлы қосалқы станцияға жібереді. Ол өз кезгінде кернеуді төмендетін, электр энергиясын жергілікті немесе цехтың ішіндегі трансформаторлық қосалқы станцияларға таратады.

Қысқа тұйықтағышы және бөлектеуіші бар бір

трансформаторлық қосалқы станция сұлбасы

Қосалқы станцияның құрама сұлбасы

Қосалқы станцияның жеңілдетілген сұлбасы

 

 


Дата добавления: 2018-05-12; просмотров: 1672; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!