Есту мушесинин курылысы,кызмети
Есту мүшесі 3 бөліктен тұрады: Сырткы,ортангы,ишки .Сырткы кулак ауруис екстерна ол еки боликтен турады кулак калканы жане сырткы дыбыс жолы.1.Кулак калканы аурикула теримен капталган серпимди шемиршектен турады.Кулак калканынын сырткы формасы мен сырткы жерлери шемиршекке байланысты.Кулак калканынын бос кайырылган жерин кулак шиыршығы хеликс деп атаймыз оған параллель карсы шиыршык антихеликс,алдынгы томпак кулак бүртігі трагус ал артында жаткан кулакка карсы бүртік антитрагус деп атаймыз.Бұл кұлак калканы сыргалык бөліктен аякталады.2:Сырткы есту жолы миатус акустикус экстерна 2 шеміршекті және сүйекті бөліктен тұрады.Шемиршекти бөлік шемиршекти дыбыс жолы кулак калканынын 3/1 бөлігін курайды.Ал суйекти болиги 3/2 син курайды.Дабыл жаргагы мембрана тумпани сырткы жане ортангы кулак шекарасында орналаскан. Ортангы кулак аурис мединае дабыл кусын жуткыншактын мурын болигимен жалгастырады.Дабыл куысы кавитас тумпаника самай суйеги пирамидасының негизинде сырткы дыбыс жолымен ішкі кулак арасында жайғаскан 3 кішкене суйектен турады.Дабыл куысынын 6 кабыргасын ажыратуга болады.1Дабыл кусынын латеральды кабыргасы париес мембранасус дабыл жаргагын сырткы есту жолының суйекти пластинкасынан тузилген.2.Дабыл куысынын медиалды кабырғасы париес лабиринтис лабиринтке жалгасып жаткандыктан лабиринттик кабырга деп/а.Онда 2 терезе бар.3.Дабыл куысынын арткы кабыргасы париес мастойдеус.4.Дабыл куыс/н алдынгы кабыргасы уйкы артер/н жанасып жаткандыктан париес каротикус деп/а.5.Париес тигменталис жогаргы кабыргасы,ал томенги кабыргасы париес иугуларис.
|
|
|
Ішкі кулак ауриус интерна самай суйеги пирамидасынын кабатында дабыл куысы мен ишки дыбыс жолы арасында орнласкан.Ішкі есту жолы лабиринттен турады:Суйекти жане жаргакты лабиринттер ажыратады. Суйекти лабиринт лабиринтис оссеус к абыргалары тығыз суйектен туратын озара жалғасатын кишкене куыстардан турады ол 3 бөлімді:1.киреберисти,2.жартылай донгелекти озектерди,3.ұлуды ажыратады. 1Киреберис вестибулум лабиринттин ортангы болигин курайды ол арткы жагында жартылай донг-н 5 тесигимен алдынгы жагында улкен тесик улумен жалгасады.2 .Суйекти жартылай донгелекти озектер-каналис серкуларис оссей-озара перпендикуляр жазыктыкта орналаскан 3 дога таризди суйекти жолдар.Алдынгы жартылай донгелекти озек самай суйеги пирамидасына тик бурыш жасап орналасады.Арткы жартылай донгелекти озек пирамидага параллель орналасады.Латеральды озек дабыл куысы жагына карай горизонтальды орналасады.Озектердин 2 аякшалары бар. Улу кохлеа иірімді суйекти озектен тузиледи киреберистен басталып еки жарым орам жасап улу кабыршагына уксайды.
|
|
|
Жарғакты лабиринт лабиринтис мембранасоусус суйекти лабиринттин ишинде орналасады да онын пишинин кайталайды.Онда есту жане гравитация анализаторлары орналаскан.Оның кабыргалары данекер такньды жарғактан тузиледі.Жарғакты лимфанын иши суйыктыкпен эндолимфамен толган.Жарғакты лабиринт суйети лаб/н киши болғандыктан екеуинин кабыргаларынны арасы перелимфамен толган аралык перелимфалык кенистик калады.
15.Бас ми негізіндегі бас-ми нервтері түбіршектерінің топографиясы;
Бассүйек нервтері, nn. craniales (encephali) 12 жұп:
I. Nn. olfactorii, иіс сезу нервтері, fila olfactoria, lamina cribrosa тесіктері арқылы мұрын қуысының жоғарғы қабырғасынан өтіп, tractus және trigonum olfactorium-ге созылатын bulbus olfactorius-те аяқталады.
II. N. opticus, көру нерві, эмбриогенез үрдңсңнде көз бокалының аяқшасы ретінде аралық мидан өсіп шығады. Бұл нерв көз алмасының артқы полюсінен шығып canalis opticus арқылы бассүйек қуысына кіріп, қарсы жағының дәл осындай нервімен мынатәрізді сүйектің sulcus chiasmatis-те жататын айқаспаны chiasma opticum түзеді.
|
|
|
III. N. oculomotorius, көзқозғалтқыш нерв, мидан ми аяқшасының медиалды жиегінен шығып, содан кейін fissure orbitalis superior арқылы көзұясына енеді.
IV. N. trochlearis, ығыршық нерві, жоғарғы ми желкенінің дорсалды жағынан шығып, ми аяқшасын латералды жағынан айналып, fissure orbitalis superior арқылы көзұясына кіріп m.obliquus superior-да аяқталады.
V. N.trigeminus, үшкіл нерв. Үшкіл нерв аралас болғандықтан, оның 4 ядросы болады, екі сезімтал және бір қозғалыс ядросы артқы мида,бір сезімтал ядро ортаңғы мида оррналасады. Қозғалыс ядросы,nucleus motorius; сезімтал ядролар: nucleus pontinus, nucleus spinalis, n.mesencephalicus. Ол мидан шығысымен ортаңғы бассүйек шұнқыры түбінің қатты қабығы астына өтіп, самй сүйегі пирамидасының жоғарғы бетіне, оның ұшы жанындағы impression trigemini жатқан жерге орналасады.
VI. N.abducens, әкететін нерв, бұлшықеттік нерв болып табылады. Копірдің артқы жиегінде мидан шығып, fissure orbitalis superior арқылы көзұясына өтіп, m.rectus lateralis-ке енеді.
VII. N. facialis, бет нерві- аралас нерв. Бет нерві көпірдің артқы жиегінің бүйір жағында кіреберіс-ұлу нервімен қатарласа, linea trigeminofacalis-тен шығады.
|
|
|
VIII. N.vestibulocochlearis,кіреберіс- ұлу нерві. Орталық өсінділері porus acusticus internus арқылы құлақтан шығып, нервтің сәйкес бөліктері құрамына миға бағыт алады; олар оған бет нервінің бүйірінен еніп, өз ядроларына: pars vestibularis төрт ядроға және pars cochlearis екі ядроға жетеді.
IX. N.glossopharyngeus, тіл-жұтқыншақ нерві соңғы нервпен бірге мойындырық тесігі арқылы бассүйектен шығады.
X. N. vagus, кезбе нерв, бассүйек нервтерінің ішіндегі ең ұзыны. Кезбе нерв тармақтары арқылы тынысалу ағзаларын, асқорыту жолының едәуір бөлігін, сигматәрізді тоқ ішекке дейін нервтендіреді.
XI. N.accessorius, қосымша нерв соңғы желбезек доғаларынан дамиды. Бассүйек қуысынан мойындырык тесігі арқылы шығып m.trapezius пен одан бөлінген m.sternocleidomastoideus екеуін нервтендіреді.
XII. N.hypoglossus, тіласты нерві, жануарларда дербес болып, тіласты бұлшықетін нервтендіретін 3-4 жұмыс сегменттік нервтерінің қосылуынан пайда болады.
Дата добавления: 2015-12-21; просмотров: 31; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!