Сұрақ. Бұралу бұрышын анықтау. Бұралған біліктерді беріктік пен қатаңдыққа есептеу.
Бойлық оське перпендикуляр, қима жазықтықтарында жатқан айналдырушы моменттердің (қос күштердің) әсерінен және әсер ету сызығы ауырлық центрі арқылы өтпейтін күштердің әсерінен стерженьдер бұралу деформациясына ұшырайды. Машиналарды айналдыру моменттерін (М а) бір бөлшектен екінші бөлшекке жеткізуге арналған бұл стерженьдер біліктер деп аталады.
Бұралу деформациясына практикада өте жиі кездестіруге болады. Мысалы, машиналардың жетекші дөңгелектері отырғызылған осьтерде, беріліс қорабындағы біліктерде, қардан біліктерінде, трансмиссиялық біліктерде, кеңістіктегі конструкдиялық элементтерде т.б. Бұралып деформацияланған стерженьдердің көлденең қималарыңда бұраушы моменттен (Мб) басқа ішкі күш факторлары пайда болмайды.
Біліктердің көлденең қималарындағы ішкі бұраушы моменттер қию әдісімен анықталады. Өзара тең екі моментпен бұралған біліктің кандай да бір қималарыңдағы бұраушы моментін табу үшін сол қима арқылы оны ойша екіге бөлеміз де, бір бөлігін алып тастаймыз (VII.1-сурет). Алып тасталынған бөліктің қалған бөлікке әсерін ішкі бұраушы моментпенпен алмастырамыз. Қалған бөлік, сыртқы айналдырушы момент пен қимадағы бұраушы моменттің әсерлерінен тепе-теңдік күйде болады, яғни Мб = Ма.
|
|
|
Сонымен, кез келген қимадағы бұраушы момент қиманың бір жағында жатқан сыртқы айналдырушы моменттердің алгебралық қосындысына тең.
Егер айналдырушы момент қалған бөлікті, қима жағынан қарағанда сағат тілі бағытына қарсы айналдырса, онда қимадағы бұраушы момент оң, ал сағат тілі бағыты бойымен айналдырса — теріс таңбалы деп саналады. Бұл жерде таңбалар туралы ережелер шартты түрде қабылдаған; өйткені біліктерді беріктікке немесе қатаңдыққа есептеген қимада пайда болатын бұраушы моменттердің таңбалары ескерілмей, ең үлкен абсолют шамасы ғана ескеріледі.
БҰРАЛҒАНБІЛІКТЕРДІБЕРІКТІКПЕНҚАТАҢДЫҚҚАЕСЕПТЕУ.Бұралған білік үшін беріктік шарты келесі түрде жазылады 
, мұндағы М бmax— ең үлкен бұраушы момент,[ τ ] = (0,5...0,6)[σ] — ығысу мүмкіндік кернеуі.
Біліктің диаметрін табайық. Беріктік шартынан 
бұдан
VII.11
Біліктер беріктікке есептелумен қатар, міндетті түрде қатаңдыққа есептелінуі қажет.
|
|
|
Қатаңдық шарты 
, осыдан 
екенін ескеріп, біліктің диаметрін табамыз
VII.12
мұндағы [Ө] = 0,1...0,5— мүмкіндік салыстырмалы бұралу бұрышы.
Анықталған d б ,d қдиаметрлерінің үлкенін қабылдап, стандарт шамасына дейін дөңгелектейді.
Қимасы сақина тәріздес біліктер үшін: беріктік шартынан
VII.13
қатаңдық шарты бойынша
VII.14
Мүмкіндік бұраушы моментінің шамасы 
.
Білік арқылы берілетін қуат белгілі болса, онда айналдырушы моменттің шамасын келесі формулалармен анықтауға болады:
VII.15
мұндағы N — қуат, өлшем бірлігі — ат күші (а. к.), п — біліктің минуттық айналу саны; егер қуаттың өлшемі киловатт арқылы берілсе, онда
VII.16
Дата добавления: 2016-01-03; просмотров: 1; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!