Зат алмасу мен энергия айналымы 9 страница
Амеба көбейеді:Екіге көлденеңінен бөліну арқылы
Кәдімгі амебаның тіршілік мекені:Су қойма түбінде
Амебаның ірі түрінің бірі: Амеба протей
Денесінде бақалшақ болатын амебаның бір түрі: Арцелла
Дизентерияның тура мағынасы, грекше: Бұзу -дис , ішек-ектерон
Дизентерия ауруының қоздырғышы: Бактерия және қарапайымдылар
Дизентерия амебасы тудыратын ауру: Қантышқақ
Адам мен жануарлардың ішегінің сілемейлі қабықшасын зақымдайтын паразиттік тіршілік ететін жалғанаяқты:Дизентерияамебасы
Дизентерия қоздырғышының сілемейлеп зақымдайтын мүшесі: Аш ішек, тоқ ішек
Дизентерия амебасының цисталары сау адамға жұғады:Жемісті жумай жегеннен, лас су
Тәулігіне нәжіспен бірге ... амеба цистасы сыртқа шығады: 300 млн
Дер кезінде емделмесе ажалға душар ететін ауру: Дизентерия амебасы
Дизентерия ауруын тарататын: Құмырсқа, шыбын, тарақан
Талшықты жәндіктер типі: Пішіні тұрақты, сыртын пелликула
Дене пішіні ұршыққа ұқсас бір немесе одан да көп талшықтары бар біржасушалы қарапайымдарды атайды: Талшықтылар
Талшықтылар класына жататын жәндіктер: Жасыл эвглена, вольвокс, бодо, түншырақ
Біржасушалы паразитті талшықтылар: Опалина, лейшмания, лямблия, трипаносома
Өсімдіктер мен жануарлардың аралық формасы: Жасыл эвглена
|
|
|
Екі түрлі әдіспен қоректенетін жәндік: Жасыл эвглена, вольвокс (домалаңғы)
Жарықта жасыл өсімдіктер тәрізді, ал қараңғыда жануарлар тәрізді қоректенетін қарапайымдылар:Жасыл эвглена, вольвокс
Жасушасында хлоропластары болатын қарапайымдылар: Жасыл эвглена, вольвокс
Денесі созылыңқы тұрақты сопақша пішінді талшықты жәндік: Жасыл эглена
Жасыл эвгленаға тән ерекшеліктер: Дене пішіні тұрақты, екі түрлі әдіспен қоректенеді , денесінде хлоропластары бар
Жасыл эвгленаның ерекшелігі: Жарықсезгіш көзше болады
Жасыл эвглена қозғалады:Талшығымен
Жасыл эвглена денесіндегі жасыл тақташалар:Хлорапласт
Жасыл эвгленанын қоректенуі:Фотосинтез
Жасыл эвгленаның жататын тобы:Суда жүзіп жүретін планктондық топ
Жасыл эвгленаның көбеюі:Жыныссыз, ұзыннан бөліну арқылы
Тіршілік барысында шоғырланып, көпжасушалыларға бастама берген топ: ДомалаңғыВольвокстың жеке жасушалары байланысады:Цитоплазмалық көпірше арқылы
Вольвокстың жасыл эвгленадан ерекшелігі: Шоғырланып тіршілік етуге бейімделген
|
|
|
Вольвокс шоғырының пішіні: Шар
Тері ауруына ұшыратын талшықтылар тобы:Лейшмания
Лейшманиоз ауруын тудыратын қарапайым: Лейшмания
Лейшманиоз ауруын тарататын жәндік: Құм шіркейлер
Дер кезінде емделмесе асқынып кететін ауру: Тері лейшманиозы
Дене тұрқы 1 мм. жуық бақаның артқы ішегінде болатын паразиттік жәндік: Опалина
Дене тұрқы 15 мк., екі ядролы, төрт жұп талшығы бар, адамның ішегінің жоғарғы бөлігінде қауіпті ауру туғызатын талшықты паразит: Лямблия
Адам аш ішегінің жоғарғы бөлігінде, өтте жиі кездесіп, қауіпті ауру туғызатын паразитті талшық:Лямблия
Қан сарысуымен қоректенеді:Трипаносома
Ұйқы ауруының қоздырғышы:Трипаносома
Трипаносома қоздырғышы болып келетін ауру:Нагана, суауру, қараталақ
Қазақстан даласында түйе зардап шегетін ауру:Суауру
Жылқы зардап шегетін ауру: Қараталақ
Ұйқы, ногана ауруын таратушы қансорғыш шыбын:Цеце шыбыны
Суауруды таратушы қансорғыш шыбын: Сона
Шығыс Үндістан мен Бангладешке індет болып тиген ауру: Кала-азар
Кала-азар ауруының адам ағзасына әсері: Бүйрекүсті безінің қыртысы зақымданып, дене қатты қызып, терісі қараяды, лимфа түйіндері ұлғайып кетеді
|
|
|
Түнге қарай теңізді нұрға бөлейді:Түншырақ
Суды тазартатын талшықты жәндік:Бодо
Ең алғаш шіріген ағзалы қалдықтары бар тұнбадан табылған жәндік: Инфузория
Инфузориялар типіне тән:Кірпікшелер, 2 ядро, жынысты,жыныссыз көбею, жасуша ауызы
Дене пішіні кебіске ұқсайтын біржасушалы қарапайым жәндік:Кірпікшелі кебісше
Дене тұрқы 0,2 мм. алдыңғы жағы доғал, артқы жағы сүйір, дене пішіні тұрақты біржасушалы қарапайым жәндік: Кірпікшелі кебісше
Қарапайымдардың ішінде құрылысы мен тіршілігінде күрделену байқалады: Кірпікшелі кебісше
Кірпікшелі кебісшенің жасушасының құрылысы: Цитоплазма, кірпікшелер, 2 вакуоль, 2 ядро бар, қылаулатқыш
Кірпікшелі кебісшенің құрылысындағы ерекшелік: Үлкен және кіші ядро
Кірпікшелі кебісше - инфузория: Су жануарлары үшін қорек
Кебісшенің қозғалуы: Кірпікшелерімен
Кірпікшелі кебісшенің сыртында кірпікшелердің жалпы саны: 2000-2500
|
|
|
Кірпікшелі кебісшенің денесіндегі сезімталдық қызметін атқарады:Арнайы талшықтар
Жасушаның жұқа жарғақша қабықшасының ішке ойысуынан пайда болған кішкене ойық тәрізді ауызы бар жәндік: Кірпікшелі кебісше
Кірпікшелі кебісшенің жиырылғыш вакуолі: Екеу
Кірпікшелі кебісше қылаулатқышының маңызы: Қорытылмаған қалдықтарды шығару
Кірпікшелі жәндіктердің өзге біржасушалы жәндіктерден көбею өзгешелігі: Жанасу арқылы жынысты жолмен
Кірпікшелі жәндіктерде қоректену, тынысалу, қозғалу және зат алмасуқызметін атқаратын органоид: Үлкен ядро
Отырықшы дөңгелек, жауқазынның гүліне ұқсас кірпікшелі жәндік:Сувойка
Сувойканың дене пішіні ұқсайды:Жауқазынға
Паразиттік тіршілік ететін біржасушалы, көбінесе пішіні амеба тәріздес жәндік:Споралылар
Споралы қарапайымдыларда болмайтын органоид: Қозғалыс органоиды,жиырылғыш вакуоль, асқорыту вакуолі
Споралылар типінің тіршілік ерекшелігі: Тек паразитті
Споралыларда спорадан түзілетін тығыз қабықшасыз жасуша: Спорозоит
Споралылар типіне жататын біржасушалы жәндік: Құртамыш, қантұрғын
Тауық, үй қояны, сиыр, балық, тіпті адам ауыратын ауру: Кокцидоз
Кокцидоз ауруының қоздырғышы:Құртамыш
Құртамышқа тән белгі: Спора түзеді
Ішекте паразитті тіршілік ететін біржасушалылар: Құртамыш, балантидий
Безгек паразиті: Қантұрғын
Қанның қызыл түйіршігінде тіршілік етеді: Қантұрғын
Безгек ауруының қоздырушысы:Қантұрғын
Безгек ауруының қоздырғышын таратады: Маса
Суда да, құрлықта да тіршілік ете алады: Безгек масасы
1880ж. безгек ауруын қоздыратын паразитті ашқан француз дәрігері: А.Лаверан
Безгек паразитінің таралуы мен көбеюі:Эритроциттер арқылы
Безгек паразитінің көбеюі:Қанның қызыл түйіршігі арқылы
Безгекпен ауырған адамның денесі бір ысып, бір салқындауының себебі: Безгек паразитінің қанда көбейіп улы зат бөлуінен
Безгек паразиті орныққан қан түйіршігін зақымдап бүлдіретін уақыт: 3-4 күн ішінде
Безгек ауруын емдеу үшін қолданылатын дәрілер: Хинин, акрихин
Безгек масаларын құрту үшін қолданылатын улы химикат: Гексахлоран
Безгек ауруының таралуына кедергі жасау үшін өсірілетін балық:Гамбузия
Қантышқақ тудыратын амебаны ашқан ғалым: Ф.Леш
Қантышқаққа «сатқақ» деп ат берген: Ө.Тілеуқабылұлы
1861ж. безгекке диагностика жасап, оны «қара қан» деп атаған: Г.Ф.Логинович
Қантұрғынның споралыларға жататынын дәлелдеген ғалым: И.Мечников
Анофелес туыстас маса: Безгек ауруын қоздырғышын таратушы
Безгек тасымалдаушысының анофелес туыстас маса екенін дәлелдеген: Дж. Грасси
Амеба және эритроцитті дистилденген суға салса:Екі жасушада бұзылады
Адам мен үй жануарларына ауру тарататын кемірушілер:Кәдімгі атжалмандар
Қарапайымдарға әсер ететін тітіркендіргіштерге жатпайтыны: Шу
Ішекқуыстылар типі
Ішекқуыстылар деп аталу себебі: Екі қабаттан тұрады, ішек тәрізді қуысты
Ішекқуыстылардың жалпы саны: 9 мың
Ішекқуыстылар типіне тән:Денесі 2 қабатты,ішек тәрізді қуысты, 1 ғана қуысы бар сәулелі симметриялы, дернәсілі - кірпікшелі планула
Ішекқуысты жәндіктер типінің кластары: 3
Ішекқуыстылар типінің класстары:Гидроидтар, полиптер, сцифоидтар
Ең алғаш тек ішекқуыстыларда пайда болды:Жүйке торы
Ішекқуыстыларда қорғаныш қызметін атқаратын жасушалар: Атпа
Ішекқуыстылардың кірпікшелі дернәсілі:Планула
Ішекқуыстылардың дернәсілі – плануланың қозғалыс мүшесі: Кірпікшелері
Денедегі зақымданған немесе жойылып кеткен мүшелер мен ұлпалардың қалпына келуі: Регенерация
Шоғырланып отырықшы тіршілік ететін гидратәріздестер өкілі: Обелия
Дене мөлшері ұсақ, сулы ортада тіршілік ететін көпжасушалы жәндік: Гидра
Гидраның тіршілік ететін мекені: Тұщы су (өзен, көл тоғандар)
Денесі қапшыққа ұқсас, екі қабаттан тұратын ағза:Гидра
Гидраның сыртқы қабаты:Эктодерма
Гидраның ішкі қабаты:Энтодерма
Гидраның ішкі және сыртқы қабат аралығында болатын: Тірек тақташасы
Гидраның жабын және қорғаныш атқаратын қабаты: Эктодерма
Гидраның (гидроидтарда) жыныс жасушаларының түзілетін орны: Эктодерма
Гидраның эктодерма қабаты:Атпа, аралық, жүйке, тері-бұлшықеті
Гидраның энтодерма қабаты түзеді:Асқорыту-бұлшықет, безді жасушалар
Гидраның энтодермасындағы жасушалардың рөлі: Асқорыту, сөл шығару
Гидра бір затқа бекінеді:Табанымен
Гидраның шекаралық және қозғалыс қызметін атқаратын жасушалары: Тері-бұлшықет
Гидраның қозғалуына қатысатын жасушалар:Жабын-бұлшықет
Гидраның қозғалуы ... байланысты: Бұлшықет талшығына
Гидраның қозғалу түрлері:Адымдап, төңкеріліп
Гидраның атпа жасушаларының шоғырланған жері: Аузы, қармалауыштары
Гидраның атпа жасушаларының құрылысы: Капсула, жіпше, ядро
Гидраның атпа жасушалары (қармалауыштары):Қорегін аулайды, қорғаныш
Гидра жемді аузына апарады: Қармалауыштарымен
Гидраның ауыз маңындағы қармалауыш саны:5-8
Гидра денесін қаптайтын жасуша: Жүйке
Гидраның денесіне инемен әсер еткенде, тітіркенуге жауап беретін жасушалар: Жүйке
Гидраның жойылған жасушаларының қайта қалпына келуі: Аралық жасушалар
Гидра денесінің сыртқы қабатындағы ядросы ірі, өте ұсақ жасушалар:Аралық жасушалар
Денесін бірнеше бөлсе де, әр бөлігінен жаңа гидра пайда болу себебі: Аралық жасушалардың тез өсе бастауынан
Гидра қорегі қорытылады: Дене қуысында, жасуша ішінде. Ішкі қуысында, ішкі қабат жасушалырында
Гидраның қорегі:Ұсақ шаяндар, су жәндіктерінің дернәсілі
Гидраның қорытылмаған қалдық заттар сыртқа шығарылады:Ауызы арқылы
Гидрада болмайтын мүшелер:Тынысалу, бөліп шығару
Тыныс алу мүшесі жоқ,суда еріген оттегін бүкіл денесімен сіңіреді:Гидра
Гидраның көбеюі: Жыныссыз, жынысты
Гидраның жыныссыз көбеюі:Бүршіктену арқылы
Гидраның жынысты көбеюі: Күзде
Гидраның жынысты жолмен көбеюі: Гаметалар арқылы
Гидраның жынысты жолмен көбеюі: Зигота, жаңбырлы жылы күндер, қолайсыз жағдай туғанда
Гидра ағзасына тән емес: Мүшелер түзу
Грекше «Сцифос» сөзінің мағынасы: Табақша
Табақшатәріздестер (сцифоидтар) класының өкілі: Құлақты медуза
Қоңырауға, қолшатырға ұқсас, теңіз суында жүзіп жүретін ішекқуысты:Медуза
Терең суда тіршілік ететін ішекқуысты,мөлдір денелі жәндік:Медуза
Медуза денесінде болмайтын бөлік:Табан
Медузаның эктодерма қабатында улы сұйықтық орналасқан жасуша:Атпа
Медузаның қорегін әлсіретеді: Атқыш жасушалар
Медузаға қай қоректену типі тән: Жыртқыш
Медузаның жүйке жүйеі: Диффузия типті
Құлақты медузаның денесінің диаметрі: 25-40 см
Дыбыс тербелісін сезгіш ішқуысты: Медуза
Құлақты медуза:Дара жынысты
Маржан полиптері мен медузаның айырмашылықтары: Қозғалу әдісі
Бір затқа бекініп, отырықшылық қалыпта тіршілік ететін ішекқуысты: Полиптер
Көпқармалауышты маржандар (полиптер):Актиния, қызыл маржан, теңіз қауырсыны
Көпқармалауышты маржандар: Тектеңізде тіршілік етеді, отырықшы жәндіктер, қаңқаларынан су астында үйінді пайда болады
Шоғырланып отырықшылықпен теңізде өмір сүретін ішекқуысты жәндік:Қызыл маржан, теңіз қауырсыны, обелия
Тек теңізде өмір сүретін отырықшы жәндік:Қызыл маржан
Актинияның тіршілік ететін мекені: Теңіздер
«Теңіз гүлі» аталатын жыртқыш ішекқуысты: Актиния
Ұсақ жәндіктерді, балық шабақтарын қорек ететін жыртқыш жәндік:Актиния
Дата добавления: 2021-06-02; просмотров: 98; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!