Marca 1924 utworzenie Banku Polskiego,
Wstęp: Przyjmujemy założenie opierające się na faktach, że odzyskanie niepodległości przez Polskę po 123 latach zaborów nie było jednorazowym aktem, ale procesem działań i wydarzeń, które prowadziły do ukształtowania się niepodległego, suwerennego państwa polskiego. Kalendarz zawiera daty wydarzeń( oczywiście nie wszystkich) prowadzących wprost do powstania niepodległego państwa polskiego w wyniku I wojny światowej, ale także wydarzeń towarzyszących, które miały zasadniczy wpływ na proces powstania i utrwalenia Niepodległej Polski, i które oprócz faktycznego posiadają także nieprzeceniony walor symboliczny- uzasadniający wybór, aby właśnie one weszły na trwałe do polskiego dziedzictwa historyczno-kulturowego i do programu edukacji młodego pokolenia Polaków. Kalendarz nie jest zatem historycznym kalendarium wszystkich istotnych wydarzeń, a jedynie tych o przełomowym znaczeniu dla naszej niepodległości, które winny być powodem do dumy, ale i przestrogi dla obecnych i przyszłych pokoleń Polaków - świadomych swojej tożsamości kulturowej, wartości społecznych, których bronią i realnych interesów polityczno-gospodarczych, które winny im przyświecać w działalności publicznej i narodowo-państwowej. Kalendarz zamykamy zasadniczo w latach 1918 -1924, za wyjątkiem jednego wydarzenia, a mianowicie powstania Komitetu Narodowego Polskiego w 1917 roku. Jako o fakcie niezwykłej wagi społecznej i narodowej( także na przyszłość, jak się okazało, po zakończeniu II wojny światowej) wspominamy o reformie rolnej z 1925 r.( SUPLEMENT) Daty z Kalendarze Historycznego Niepodległej: 1)-15 sierpnia 1917 r.( data powstania Komitetu Narodowego Polski) jako oficjalnie uznanego przez sprzymierzonych reprezentanta odradzającego się państwa polskiego i przedstawicielstwo interesów Polski Komitet Narodowy Polski w Paryżu (KNP) – założona 15 sierpnia 1917 w Lozannie przez Romana Dmowskiego polska organizacja polityczna działająca w latach 1917–1919. Jako siedzibę obrała Paryż. Celem Komitetu była odbudowa państwa polskiego przy pomocy państw Ententy. KNP był uznany przez rządy Francji, Wielkiej Brytanii, Włoch i USA za namiastkę rządu polskiego na emigracji i przedstawicielstwo interesów Polski. Jego przywódcami byli Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski, Erazm Piltz, Stanisław Kozicki, Marian Seyda, Maurycy Zamoyski oraz Jan Emanuel Rozwadowski – sekretarz KNP. Było to porozumienie między politykami Narodowej Demokracji (ND) a Stronnictwem Polityki Realnej (SPR). KNP prowadził politykę zagraniczną odradzającego się państwa polskiego i organizował Armię Polską we Francji. Był uznany przez rządy Francji (20 września), Wielkiej Brytanii (15 października), Włoch (30 października), USA (10 listopada 1917) za oficjalnego reprezentanta odradzającej się państwowo Polski. 2) 26-30.08.1918 r. Kongres Polonii Amerykańskiej w Detroit ( I Sejm Wychodźstwa Polskiego), uchwalenie zbiórki 10 mln $ dla Polski ( realnie zebrano 5.187.035 $ ) 3) 28.09.1918 r. umowa między rządem Francji a KNP przyznająca wszystkim polskim siłom zbrojnym statusu armii samodzielnej i sprzymierzonej.Wcześniej, bo 4.04.1917 r. prezydent Francji, Raymond Poincare,wyraził zgodę na utworzenie armii polskiej 4) 3.10.1918 r. KNP mianował na stanowisko naczelnego wodza armii polskiejawansowanego na stopień gen.dyw. Józefa Hallera 5) 7.10.1918 r. Odezwa Rady Regencyjnej o powstaniu niepodległej Polski obejmującej ziemie polskie z dostępem do morza. 12.10.1918 r. ogłoszono tekst nowej przysięgi i przejście wojska pod zwierzchnią władzę Rady Regencyjnej, czyli powstanie Wojska Polskiego ( działalność gen. Tadeusza Jordana Rozwadowskiego, wówczas mjr. a, wkrótce ppłk. Włodzimierza Ostoji Zagórskiego, płk. W.Sikorskiego. 28 .10.1918 r. Rada Regencyjna mianuje awansowanego na gen. dyw. Tadeusza Jordana Rozwadowskiego na stanowisko Szefa Sztabu Wojska Polskiego. 6) 11.11.1918 r. zakończenie I wojny światowej na frontach zachodnim i południowym (rozejm w Compiegne ) Z punktu widzenia Polski istotne postanowienia: · Wycofanie wojsk niemieckich na wschodzie na granicę z 1914 · Anulowanie traktatu brzeskiego i traktatu w Bukareszcie Artykuł XII rozejmu w Compiègne przewidywał ewakuację wojsk niemieckich z Austro-Węgier, Rumunii, Turcji oraz byłego już Imperium Rosyjskiego, a więc również ziem polskich. W tym ostatnim przypadku, po interwencji m.in. Romana Dmowskiego zmieniono tekst dotyczący wycofania wojsk niemieckich do brzmienia „gdy alianci uznają moment ewakuacji za właściwy biorąc pod uwagę sytuację wewnętrzną tych obszarów”. Z kolei artykuł XVI głosił, że „Alianci będą mieli wolny dostęp do terytoriów ewakuowanych przez Niemców na Wschodzie już to przez Gdańsk, już to Wisłą, aby móc zaopatrywać ludność i w celu utrzymania porządku”]. 7) 1.11-22.1918 r. Obrona Lwowa przeciwko Ukraińcom, pod. dowództwem kapitana ( awansowanego później na stopień ppłk.) Czesława Mączyńskiego. Mianem Orląt Lwowskichokreśla się młodych mieszkańców Lwowa, którzy – wobec braku we Lwowie regularnych oddziałów wojskowych Wojska Polskiego – w listopadzie 1918 ochotniczo walczyli o miasto z oddziałami wojsk ukraińskich. Młodzi ochotnicy walczyli też na przedpolu miasta z Armią Czerwoną w czasie wojny polsko-bolszewickiej latem 1920 roku. W skład oddziałów ochotniczych wchodzili studenci, robotnicy, urzędnicy, uczniowie, chłopcy i dziewczęta. W walkach we Lwowie do 22 listopada 1918 włącznie uczestniczyło z bronią w ręku lub w służbach pomocniczych 6022 osób, w tym 1374 uczniów szkół powszechnych i średnich oraz studentów. 2640 nie przekroczyło 25. roku życia, najmłodszy miał 9 lat. Zginęło lub zmarło od ran 439 żołnierzy i członków wojskowej służby sanitarnej, w tym 12 kobiet. 120 poległych było uczniami, a 76 studentami uczelni. Jeden z nich, 13-letni Antoś Petrykiewicz, został najmłodszym w historii kawalerem Orderu Virtuti Militari. 29 poległych należało do sił odsieczy miasta pod dowództwem ppłk. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego[1]. Do powstania legendy Orląt Lwowskich przyczyniła się także postawa harcerek i harcerzy, zarówno lwowskich, jak i z całego kraju, którzy masowo wzięli udział w obronie Lwowa i Galicji Wschodniej. Według niepełnych danych zginęło wówczas ponad 70 przedstawicieli różnych drużyn harcerskich, pochodzących z tak odległych od Lwowa miast, jak np. Wieluń (Janek Łączkowski, lat 16). Zwycięska wojna polsko-ukraińska trwała aż do 17.07.1919 r. ( osiągając linię graniczną na rzece Zbrucz) 8) 27 grudnia 1918 r. wybuch Powstania Wielkopolskiego 9) 26 stycznia 1919 r. pierwsze wybory parlamentarne w Niepodległej 10) 10 lutego 1919 r. pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego 11) 28 czerwca 1919 r. podpisanie Traktatu Wersalskiego 12) I powstanie śląskie – od 16 sierpniado 24 sierpnia 1919 r. II powstanie śląskie – od 19/20 sierpnia do 25 sierpnia 1920 r. III powstanie śląskie – od2/3 maja(już po plebiscycie) do 5 lipca 1921 r. 13) 10.02.1920 r. zaślubiny morza przez gen. J.Hallera w Pucku 14) Konstytucja marcowa 1921 (Ustawa z dnia17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej) – konstytucja opublikowana 1 czerwca 1921. Mimo uchwalenia w 1921 roku wiele jej postanowień weszło w życie dopiero po wyborach do parlamentu w 1922 roku i wyborze prezydenta. Obowiązywała do 23 kwietnia 1935. Składała się z siedmiu rozdziałów. 15) 15.05.1922 r Konwencja niemiecko-polska dotycząca Górnego Śląska, podpisana w Genewie Konwencja została zawarta na 15 lat. Miała na celu ochraniać rynek górnośląski, do tej pory jednolity organizm przemysłowy, który został podzielony granicą. W konsekwencji granica podzieliła kopalnie i zakłady przemysłowe wchodzące w skład jednego koncernu, rozdzieleni zostali kooperanci, odbiorcy, źródła zaopatrzenia i finansowania. Rozcięto system wodociągowy, sieć energetyczną i gazową. Konwencja miała regulować zasady współpracy transgranicznej rozdzielonych części Górnego Śląska, a także gwarantować prawa cywilne i obywatelskie jego mieszkańców. Konwencja rozstrzygała te kwestie w 606 artykułach. Tworzyła organy: Górnośląską Komisję Mieszaną i Górnośląski Trybunał Rozjemczy, o mieszanym składzie polsko-niemieckim pod przewodnictwem międzynarodowym, dla rozstrzygania w trybie arbitrażu sporów związanych z wykonywaniem konwencji. Obowiązywała do 1937. W zakresie praw mniejszości narodowych - niemieckiej w Polsce i polskiej w Niemczech - została wówczas zastąpiona wspólną deklaracją polsko-niemiecką[5], obowiązującą do agresji III Rzeszy na Polskę 1 września 1939. 16) Wojna polsko-rosyjska 1919-1921. Tło, przyczyny, bitwy ( Warszawska, Nad Niemnem), prawdziwi dowódcy , 18.03.1921 Traktat Ryski 17) Reforma skarbowa i walutowo-bankowa Wł. Grabskiego
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
marca 1924 utworzenie Banku Polskiego,
rozpoczęto subskrypcję akcji Banku Polskiego, w wyniku której 1 mln stuzłotowych akcji znalazło się w rękach 176 tys. akcjonariuszy. Akcje były bardzo rozproszone – 150 tys. akcjonariuszy posiadało po 1 lub 2 akcje. Przedsiębiorstwa przemysłowe wykupiły 36% akcji, urzędnicy, wojskowi i przedstawiciele wolnych zawodów – 25%, banki – 14%, handel – 10%, rolnictwo 8%. Skarb państwa posiadał zaledwie 1% akcji.
14 kwietnia 1924 r. ukazuje się rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o zmianie ustroju pieniężnego, mocą którego z dniem 1 lipca 1924 r. marka polska przestała być prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa postawiona została w stan likwidacji. Ustalono relację zdeprecjonowanej marki polskiej do nowej waluty złotowej na 1800 000 mkp. = 1 złotemu.
28 kwietnia 1924 r. emisja waluty - złotego polskiego
Złoty został zrównany z frankiem szwajcarskim. Wynikał¸ z tego kurs 5,18 złotego za 1 dolara. Marki polskie wymieniono na złote w relacji 1,8 mln marek za 1 złotego. Złoty miał być emitowany w systemie Gold Exchange Standard, tzn. w skład jego pokrycia miało wchodzić złoto i waluty obce wymienialne na złoto. Pokrycie nie mogło być niższe niż 30%. Obok banknotów Banku Polskiego w obiegu miała się znajdować bilon, którego emisję pozostawiono w rękach Skarbu, ograniczając ją ustawowo do 9,5 zł na osobę. Później podwyższono ten limit do 12 zł na osobę. Rząd miał prawo emitować bilety skarbowe (bilety zdawkowe) do sumy 150 mln zł. Wycofywanie z obiegu marek polskich trwało do lipca 1924 roku
SUPLEMENT:
18) 28.12.1925 r. Ustawa o reformie rolnejzostała uchwalona już po ustąpieniu Wł.Grabskiego z funkcji premiera rządu, ale była pod jego kierownictwem i przy jego udziale przygotowana )
Obok kluczowych reform mających na celu poprawę sytuacji finansowej państwa polskiego, niezwykle ważne były również reformy odnoszące się do kwestii uzdrowienia sytuacji w rolnictwie.
Grabski postulował przeprowadzenie reformy rolnej, redukującej wielką własność na rzecz drobnej. Rząd zmuszony był odłożyć sprawę reformy rolnej do chwili osiągnięcia stabilizacji finansowej. Był to bowiem jeden z najbardziej spornych problemów mogący doprowadzić do upadku rządu. W czerwcu 1925 r. rząd Grabskiego złożył w Sejmie projekt kompromisowy, oparty na pakcie lanckorońskim. Ustawa została uchwalona w dniu 28 grudnia 1925 r., już po dymisji gabinetu Grabskiego. Według ustawy, dobrowolnej parcelacji miały podlegać majątki (prywatne, kościelne, państwowe) powyżej 180 ha, w okręgach podmiejskich i przemysłowych 60 ha, na Kresach ponad 300 ha, a w przypadku majątków przemysłowych ponad 700 ha. Odszkodowanie miało równać się cenie rynkowej ziemi. Jeśli w ciągu roku nie wykonano by kontyngentu parcelacji dobrowolnej 200 tys. ha, to rząd miał prawo przystąpić do parcelacji z urzędu wytypowanych majątków. Za przejętą ziemię trzeba było płacić pełną cenę rynkową. Proces ten sprzyjał powstawaniu efektywnych gospodarstw średnich i dużych, ograniczając jednocześnie liczbę nieracjonalnych i ekstensywnych gospodarstw wielkich. Reforma bez wątpienia była korzystna dla średnio zamożnych oraz bogatych chłopów, ale nie rozwiązywała kwestii małorolnych i bezrolnych, którzy nie mieli środków na wykup ziemi. Nie likwidowała więc ogromnej liczby gospodarstw małych, a rozwijający się przemysł nie był w stanie wchłonąć masy bezrolnych. W rezultacie niekorzystna struktura własnościowa polskiego rolnictwa pozostała niezmieniona, a rzesze małorolnych i bezrolnych nadal domagały się ziemi.
Дата добавления: 2018-05-12; просмотров: 193; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!